GSTમાં ધરખમ બદલાવને PMOની મંજૂરી: 12 ટકાનો સ્લેબ નાબૂદ થશે

સંસદના ચોમાસું સત્ર બાદ યોજાનારી જીએસટી કાઉન્સિલની બેઠકમાં ગેમ ચેન્જર સુધારાઓને મંજૂરી અપાશે: 12 ટકાના સ્લેબમાં આવતી ચીજોને 5 અથવા 18 ટકાના સ્લેબમાં લઇ જવાશે

GSTમાંથી 12% સ્લેબ નાબૂદ થઈ શકે છે. સરકાર GSTમાં મોટા ફેરફારો કરવા જઈ રહી છે. પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલય (PMO) એ GSTમાં મોટા ફેરફારને સૈદ્ધાંતિક મંજૂરી આપી દીધી છે. સૂત્રોનું માનીએ તો, GST અમલીકરણના આઠ વર્ષ પછી આ પહેલો મોટો ફેરફાર હશે.

ઓગસ્ટમાં સંસદના ચોમાસા સત્ર પછી યોજાનારી GST કાઉન્સિલની બેઠકમાં આ અંગેનો પ્રસ્તાવ રજૂ કરી શકાય છે. GST કાઉન્સિલ સૌથી મોટી સંસ્થા છે જે પરોક્ષ કર પર નિર્ણય લે છે. નાણા મંત્રાલય રાજ્યો સાથે વાત કરીને આ સુધારાને આગળ વધારવા માટે સર્વસંમતિ બનાવવાનો પ્રયાસ કરશે. મંત્રાલયે આ પ્રસ્તાવ પર સંબંધિત વિભાગો સાથે વાતચીત શરૂૂ કરી છે.

નિષ્ણાતો કહે છે કે આ ફેરફારમાં ટેક્સ સ્લેબમાં ફેરફાર અને પ્રક્રિયાઓને સરળ બનાવવાનો સમાવેશ થાય છે. આનાથી ગ્રાહકો અને ઉદ્યોગપતિઓ બંનેને રાહત મળશે. GST કાઉન્સિલે કર દરોને તર્કસંગત બનાવવા માટે મંત્રીઓનું એક જૂથ બનાવ્યું હતું, પરંતુ અત્યાર સુધી કોઈ નોંધપાત્ર પ્રગતિ થઈ નથી. છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં, ઉદ્યોગોએ સરકાર પાસેથી GSTના માળખામાં ફેરફારની માંગ કરી છે. દરો, સ્લેબ અને પ્રક્રિયાઓમાં ફેરફાર કરવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. ઉદ્યોગપતિઓએ અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓ વિશે જણાવ્યું છે.
સરકારમાં ઉચ્ચ સ્તરે આ અંગે ઘણી વખત ચર્ચા થઈ છે. નીતિ નિર્માતાઓ માને છે કે GST ને સરળ બનાવવાથી અર્થતંત્રને વધુ વેગ મળી શકે છે.

તેઓ કહે છે કે કર માળખું સ્થિર થઈ રહ્યું છે અને અર્થતંત્ર મજબૂત છે, તેથી ફેરફારો કરવાનો આ યોગ્ય સમય છે. સરકાર ઘણા વિકસિત દેશો સાથે મુક્ત વેપાર કરારો કરવાની યોજના બનાવી રહી છે. સરકાર ખાતરી કરવા માંગે છે કે સ્થાનિક ઉદ્યોગોને આ કરારોનો લાભ લેવામાં કોઈ મુશ્કેલી ન પડે. આવકવેરા કાયદામાં પણ ટૂંક સમયમાં ફેરફાર થવાનો છે અને ચોમાસા સત્રમાં આ સંબંધિત બિલ રજૂ કરી શકાય છે.

કેટલીક વસ્તુઓ પર સૌથી વધુ 28% દરે વળતર ઉપકર લાદવામાં આવે છે. આમાં સિગારેટ અને વાહનોનો સમાવેશ થાય છે. GST લાગુ થયા પછી રાજ્યોને થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે આ ઉપકર લાદવામાં આવ્યો હતો. આ વ્યવસ્થા જૂન 2022 સુધી પાંચ વર્ષ માટે હતી. બાદમાં તેને 31 માર્ચ 2026 સુધી લંબાવવામાં આવી હતી. આ એટલા માટે કરવામાં આવ્યું હતું જેથી કોવિડ દરમિયાન કેન્દ્ર સરકારે રાજ્યો વતી લીધેલા 2.69 લાખ કરોડ રૂૂપિયાના લોન પર વ્યાજ અને મુદ્દલ ચૂકવી શકાય. GST કાઉન્સિલે સેસ ફંડમાં બાકી રહેલા નાણાંનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો અને આગળ શું કરવું તે અંગે વિચારણા કરવા માટે મંત્રીઓના એક અલગ જૂથને જવાબદારી સોંપી છે.

કયા સ્લેબ હેઠળ કેટલી ચીજો
હાલમાં, GSTમાં પાંચ મુખ્ય સ્લેબ છે - 0%, 5%, 12%, 18% અને 28%. આ ઉપરાંત, બુલિયન (સોના-ચાંદી) માટે બે ખાસ સ્લેબ છે - 0.25% અને 3%., 5% સ્લેબ GST હેઠળ આવરી લેવામાં આવતી કુલ ચીજવસ્તુઓના લગભગ 21% હિસ્સો ધરાવે છે. 12% સ્લેબ 19% માલને આવરી લે છે, જ્યારે 18% સ્લેબ 44% માલને આવરી લે છે. 28% નો સૌથી વધુ દર કુલ માલના 3% ને આવરી લે છે. એક મહત્વપૂર્ણ દરખાસ્ત પર વિચારણા ચાલી રહી છે જેમાં 12% સ્લેબને નાબૂદ કરીને તેની હેઠળ આવતા માલને 5% અથવા 18% સ્લેબમાં મૂકવાનો સમાવેશ થાય છે.