ભારતે ગરીબી સામે યુદ્ધ જીત્યું: પાક. ભૂખમરામાં ધકેલાયું

વિશ્ર્વ બેંકના ચોંકાવનારા આંકડા, બે પડોશી રાષ્ટ્રો વચ્ચે જમીન આસમાનનો ફર્ક છે

વિશ્વ બેંકના તાજેતરના આંકડાએ બે પડોશી દેશો ભારત અને પાકિસ્તાનની ગરીબી નાબૂદ કરવાની નીતિ અને ઇરાદા વચ્ચેનો તફાવત સ્પષ્ટ કર્યો છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે એક તરફ ભારતે ગરીબી સામે યુદ્ધ જીતી લીધું છે, તો બીજી તરફ પાકિસ્તાન ભૂખમરાના દલદલમાં ફસાઈ રહ્યું છે.

એક તરફ ભારત છે - જે ગરીબીના અંધકારમાંથી વિકાસના પ્રકાશ તરફ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. બીજી તરફ પાકિસ્તાન દેવા, ગેરવહીવટ અને કટ્ટરતાના દલદલમાં ફસાઈ ગયું છે. વિશ્વ બેંકના નવા અહેવાલમાં બે પડોશીઓની સંપૂર્ણપણે અલગ વાર્તાઓ કહેવામાં આવી છે. એક નીતિઓથી ચમકી રહ્યું છે, બીજો ઇરાદાઓની કિંમત ચૂકવી રહ્યું છે. આ ફક્ત આંકડાઓની સરખામણી નથી, પરંતુ એક પાઠ છે જે ભવિષ્યની દિશા નક્કી કરશે. ભારતમાં ગરીબી ઘટી, પાકિસ્તાનમાં વધી વિશ્વ બેંકના ગરીબી અને વહેંચાયેલ સમૃદ્ધિ અહેવાલ મુજબ, 2011-12 માં, ભારતની કુલ વસ્તીના 27.1% લોકો અત્યંત ગરીબીમાં જીવતા હતા, પરંતુ 2022-23 સુધીમાં આ આંકડો ઘટીને માત્ર 5.3% થઈ ગયો છે.

એટલે કે, 344.47 મિલિયન (34.4 કરોડ) ને બદલે, હવે ફક્ત 75.24 મિલિયન (7.5 કરોડ) લોકો ગરીબી રેખા નીચે છે - એટલે કે, 26.9 કરોડ લોકોને ગરીબીમાંથી બહાર કાઢવામાં આવ્યા છે, જે પાકિસ્તાનની સમગ્ર વસ્તી કરતા વધુ છે. તેનાથી વિપરીત, પાકિસ્તાનમાં, 2017-18 અને 2020-21 વચ્ચે અત્યંત ગરીબી 4.9% થી વધીને 16.5% થઈ ગઈ. એટલે કે, માત્ર પાંચ વર્ષમાં પરિસ્થિતિ ત્રણ ગણી વધુ ખરાબ થઈ. વિશ્વ બેંકે ફુગાવાને ધ્યાનમાં રાખીને ગરીબીની વ્યાખ્યા બદલી છે અને હવે અત્યંત ગરીબી રેખા 2.15 થી વધારીને 3 પ્રતિ વ્યક્તિ પ્રતિ દિવસ કરી છે.

આ વધેલા ધોરણ છતાં ભારતે સારું પ્રદર્શન કર્યું છે, જ્યારે પાકિસ્તાને દરેક સ્તરે નિરાશા વ્યક્ત કરી છે.
રિપોર્ટ મુજબ, પાકિસ્તાને અત્યાર સુધીમાં ઈંખઋ પાસેથી 25 બેલઆઉટ પેકેજોમાં કુલ 44.57 બિલિયનની લોન લીધી છે. તેણે વિશ્વ બેંક, એશિયન ડેવલપમેન્ટ બેંક, ઇસ્લામિક ડેવલપમેન્ટ બેંક, ચીન, સાઉદી અરેબિયા અને ઞઅઊ પાસેથી અબજો ડોલરની લોન પણ લીધી છે. આમ છતાં, પાકિસ્તાનની નીતિઓ વિકાસને બદલે સેના અને આતંકવાદની આસપાસ ફરે છે.

પૂર્વ રાજદૂત અશોક સજ્જનહરે કહ્યું, પાકિસ્તાન સરકારની પ્રાથમિકતાઓ વિકાસ નથી, પરંતુ ભારત વિરોધી અને આતંકવાદી નેટવર્ક બનાવવા છે. આર્થિક નિષ્ણાત પીયૂષ દોશીએ પણ ટિપ્પણી કરી, નસ્ત્રપાકિસ્તાનનો સંરક્ષણ ખર્ચ વિકાસના નામે છેતરપિંડી છે. જો વિશ્વ પાકિસ્તાનને બ્લેકલિસ્ટ કરે છે, તો કદાચ તે તેની નીતિઓ બદલશે.

પાક.નું અર્થતંત્ર સંકટમાં, દેવું 76,000 અબજ
પાકિસ્તાન આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળ, વિશ્વ બેંક, ADB પાસેથી ચીનને લોન લઈને ધમકીઓ આપતું રહે છે, પરંતુ તેની સ્થિતિ ખરાબ રહે છે. પાકિસ્તાનના દેવાના તાજેતરના ડેટાને જોઈને આનો અંદાજ લગાવી શકાય છે, જે પાકિસ્તાનના અર્થતંત્રમાં કટોકટીની સાક્ષી આપે છે. હા, નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે પાકિસ્તાની આર્થિક સમીક્ષાનો અહેવાલ ગરીબ પાકિસ્તાન માટે આંચકો સમાન આવ્યો છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ નવ મહિનામાં પાકિસ્તાનનું દેવું હવે 76,000 અબજ પાકિસ્તાની રૂૂપિયા થઈ ગયું છે. દેવાના આ પર્વતને કારણે અર્થતંત્રનો દર પણ 2.7% રહેવાનો અંદાજ છે.

ભારત આજે ચોથી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની ગયું છે, જ્યારે પાકિસ્તાન દેવામાં ડૂબી રહ્યું છે અને અરાજકતામાં ડૂબી રહ્યું છે. વિશ્વ બેંકના ડેટા દર્શાવે છે કે ગરીબી ભાગ્યનો વિષય નથી પરંતુ નીતિ, નેતૃત્વ અને ઇચ્છાશક્તિનું પરિણામ છે.