જમીન મુજબ મળશે યુરિયા, કાળાબજારી રોકવા કેન્દ્ર સરકારનો માસ્ટર પ્લાન

દેશમાં યુરિયાની અછત, ડીલરોના મનસ્વી વર્તન અને સબસિડીવાળા ખાતરોના ઉપયોગ અંગે વધતી ફરિયાદો વચ્ચે, કેન્દ્ર સરકાર હવે ખાતર વિતરણ પ્રણાલીમાં મોટા ફેરફારો કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. ખેડૂતોને તેમની ખેતીલાયક જમીનના આધારે યુરિયા મળે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે સરકારનું પગલું આગામી મહિનાઓમાં કૃષિ ક્ષેત્રમાં મોટી નીતિગત ક્રાંતિ લાવી શકે છે.

ખાતર સચિવ રજત મિશ્રા અને કેન્દ્રીય ખાતર મંત્રી જે.પી. નડ્ડાએ સ્પષ્ટપણે સંકેત આપ્યો છે કે નવી યુરિયા વિતરણ પ્રણાલી માર્ચ 2026 સુધીમાં લાગુ કરવામાં આવશે. અહેવાલ મુજબ, છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી ઘણા રાજ્યોમાંથી યુરિયાની અછતની ફરિયાદો સતત આવી રહી છે. જોકે સરકાર કહે છે કે દેશમાં ખરેખર કોઈ અછત નથી, પરંતુ જમીન સ્તરની હેરાફેરી અને ગેરકાયદેસર સંગ્રહને કારણે સમસ્યા વધુ વકરી છે.

સરકારના મતે, ઘણા ખેડૂતો તેમની જરૂૂરિયાત કરતાં વધુ યુરિયા ખરીદે છે, જેનો એક ભાગ બિન-કૃષિ હેતુઓ માટે વાળવામાં આવે છે. આ ખાતરની યોગ્ય માત્રા યોગ્ય ખેડૂતો સુધી પહોંચતા અટકાવે છે. આ મુદ્દાને ઉકેલવા માટે, સરકારે નિર્ણય લીધો છે કે ભવિષ્યમાં, યુરિયા ખરીદી ખેડૂતની જમીનના કદ સાથે જોડવામાં આવશે. જેટલી વધુ ખેતીલાયક જમીન, તેટલું વધુ યુરિયા.

કેન્દ્ર સરકારે એક પાયલોટ પ્રોજેક્ટ શરૂૂ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે જેમાં યુરિયા ખરીદી રેકોર્ડ સીધા ખેડૂતની જમીન ધારણા સાથે જોડવામાં આવશે. આનાથી સ્પષ્ટ થશે કે ખેડૂત તેની વાસ્તવિક જરૂૂરિયાતો અનુસાર ખાતર ખરીદી રહ્યો છે કે નહીં.

કેન્દ્રીય મંત્રી નડ્ડાએ કહ્યું કે સબસિડીવાળા યુરિયાના દુરુપયોગને રોકવા માટે આ પગલું મહત્વપૂર્ણ છે. તેમણે સમજાવ્યું કે ખરીફ 2024 માં પણ, ઘણા વિસ્તારોમાં ડીલરો દ્વારા સંગ્રહખોરી વધવાને કારણે ખેડૂત દ્વારા એક મહિનામાં ખરીદેલા યુરિયાના જથ્થા પર કામચલાઉ મર્યાદા લાદવી પડી હતી. યુરિયાના ગેરકાયદેસર ઉપયોગને રોકવા માટે સરકારે છેલ્લા સાત મહિનામાં વ્યાપક કાર્યવાહી કરી છે. કુલ 5,371 ખાતર કંપનીઓ અને ડીલરોના લાઇસન્સ રદ કરવામાં આવ્યા છે, અને 649 એફઆઇઆર દાખલ કરવામાં આવી છે. સરકાર માને છે કે જ્યાં સુધી ડીલરોની ગેરરીતિઓ બંધ નહીં થાય ત્યાં સુધી ખેડૂતો યુરિયાની અછતનો અનુભવ કરતા રહેશે.