ઓનલાઇન FIR નોંધાવ્યાના ત્રણ દિવસમાં પોલીસ સ્ટેશન જવું ફરજિયાત

ઇ-ગવર્નન્સ અને નાગરિકલક્ષી સુવિધા વધારવાની ગૃહમંત્રી હર્ષ સંઘવીની જાહેરાતનું સુરસુરીયું; ત્રણ દિવસમાં પોલીસ સ્ટેશનની મુલાકાત ન લેવાય તો ફરિયાદ કચરા ટોપલીમાં પધરાવી દેવાશે

ગુજરાત પોલીસના સિટીઝન પોર્ટલ પર અપલોડ કરાયેલા નવા ડિસ્ક્લેમરથી ડિજિટલ પોલીસિંગની અસરકારકતા અને સુલભતા પર તેની અસર અંગે ચિંતાઓ ઉભી થઈ છે. ડિસ્ક્લેમર મુજબ, જો ફરિયાદી ફરિયાદ નોંધાવ્યાના ત્રણ દિવસની અંદર પોલીસ સ્ટેશનની મુલાકાત લેવામાં નિષ્ફળ જાય તો ઓનલાઈન ફરિયાદ પર કોઈ કાર્યવાહી કરવામાં આવશે નહીં.

કોઈપણ જાહેર જાહેરાત વિના અપલોડ કરાયેલ આ કલમ નાગરિક-કેન્દ્રિત, ટેકનોલોજી-સંચાલિત શાસનના સિદ્ધાંતનો વિરોધાભાસ કરે છે, એમ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું. વેબસાઇટ પરના સંદેશમાં લખ્યું છે: ફરિયાદ નોંધાવ્યાના ત્રણ દિવસની અંદર ફરિયાદીએ સહી કરવા માટે પોલીસ સ્ટેશનની મુલાકાત લેવી ફરજિયાત છે. જો ફરિયાદી ત્રણ દિવસની અંદર પોલીસ સ્ટેશનની મુલાકાત નહીં લે, તો આવી ફરિયાદ પર કોઈ કાર્યવાહી કરવામાં આવશે નહીં.

તેનાથી લોકો અને નિષ્ણાતો વિભાજિત થઈ ગયા છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે આ પગલું જાહેર સુવિધા વધારવાના સરકારના વિઝનને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. 2022 માં, ગૃહ રાજ્યમંત્રી હર્ષ સંઘવીએ ઓનલાઈન ફરિયાદ સુવિધાને આધુનિક પોલીસિંગના પાયાના પથ્થર તરીકે પ્રોત્સાહન આપતા ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ફોન કે કારની ચોરી જેવી મૂળભૂત ફરિયાદો નોંધાવવા માટે પોલીસ સ્ટેશનમાં ભૌતિક હાજરીની જરૂૂર હોવી જોઈએ નહીં. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે પોલીસ પાસપોર્ટ અરજદારના નિવાસસ્થાને ચકાસણી માટે જાય છે તે વિડંબના છે, પરંતુ આ જવાબદારી એવા ફરિયાદી પર આવે છે જેમણે ઓનલાઈન ગુનો નોંધ્યો છે.

સરકાર કે પોલીસ ફરિયાદ નોંધાવાની સમય મર્યાદા નક્કી કરી શકે નહીં : એડવોકેટ
કાનૂની નિષ્ણાતો અને કાર્યકરો દલીલ કરે છે કે આવી પરિસ્થિતિઓ ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મના ઉપયોગને નિરુત્સાહિત કરી શકે છે અને અન્યાય તરફ દોરી શકે છે, ખાસ કરીને વૃદ્ધ, બીમાર અથવા પોલીસ સ્ટેશનથી દૂર રહેતા નાગરિકો માટે. ગૃહ વિભાગ તરફથી ધોરણ અંગે કોઈ સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી નથી. એડવોકેટ જયેન્દ્ર અભાવેકરે નવા ફરમાનને ગેરબંધારણીય ગણાવ્યું. સરકાર કે પોલીસ ફરિયાદ નોંધાવવા માટે કે સમયમર્યાદા નક્કી કરી શકતા નથી. જો કોઈ વ્યક્તિ બીમાર, વૃદ્ધ અથવા પોલીસ સ્ટેશનથી અજાણ હોય, તો ફરિયાદ નોંધાવવાના તેના અધિકારોને કેવી રીતે નકારી શકાય?અભાવેકરે પૂછ્યું.