ગુજરાતમાં જંત્રીદર વધારવાના બદલે ઘટાડવા કવાયત

કેન્દ્ર સરકારની જંત્રીદરો ઘટાડવાની ભલામણના પગલે રાજ્ય સરકારની વિચારણા

રિયલ એસ્ટેટ સેકટરની 50 ટકા ઘટાડાની માગણી સ્વીકારાય તેવી શકયતા

ગુજરાતમાં જંત્રીના દર ડબલ કરવાની અમવારીને આગામી તા.15 ઓગષ્ટે એક વર્ષ પૂરૂ થઇ રહ્યું છે. ત્યારે રાજય સરકાર દ્વારા જંત્રીના દર વધારવાના બદલે ઘટાડવામાં આવે તેવા નિર્દેશો સાંપડયા છે.

તાજેતરમાં કેન્દ્રીય બજેટમાં કેન્દ્ર સરકારે દરેક રાજ્યોને મિલકતોના વ્યવહારો 52ની સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને રજિસ્ટ્રેશન ફી ઘટાડવાની શકયતા ચકાસવા ભલામણ કરી હતી, જેના પગલે ગુજરાત સરકાર જંત્રીના દરો ઘટાડી પહેલ કરે તેવુ માનવામાં આવે છે. છેલ્લે રાજય સરકારે એપ્રિલ-2023માં જંત્રીદર ડબલ કર્યા હતા અને તેનો અમલ તા.15 ઓગષ્ટથી શરૂ કર્યો હતો.

ટોચના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ગુજરાત સરકાર સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને રજિસ્ટ્રેશન ફીના નાણાકીય બોજમાં ઘટાડો કરે તેવી અપેક્ષા છે અને આ અંગે આગામી બે મહિનામાં જાહેરાત કરવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. હાલમાં, 4.9% સ્ટેમ્પ ડ્યુટી વસૂલવામાં આવે છે અને મિલકતના વ્યવહારો પર વધારાની 1% નોંધણી ફી વસૂલવામાં આવે છે. જો કે, ખરીદનાર મહિલા હોય તેવા કિસ્સામાં 1% નોંધણી ફી માફ કરવામાં આવે છે.
મહેસૂલ અને નાણા વિભાગો એકસાથે શક્ય ઘટાડો કરશે અને તેને મંજૂરી માટે મુખ્યમંત્રીને મોકલશે. રિયલ એસ્ટેટ ઉદ્યોગ તરફથી સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફી ઘટાડવા માટે પણ ઘણી રજૂઆતો કરવામાં આવી છે.
રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર તમામ સેગમેન્ટમાં સ્ટેમ્પ ડ્યુટીમાં 50% ઘટાડો કરવાની માંગ કરી રહ્યું છે, તેથી વધુ એફોર્ડેબલ હાઉસિંગ સેગમેન્ટમાં જ્યાં મકાનોની કિંમત રૂૂ. 25 લાખથી 75 લાખની વચ્ચે છે. રિયલ એસ્ટેટ ઉદ્યોગના સંગઠનો આ માંગ સાથે તાજેતરના ભૂતકાળમાં વારંવાર સરકારી અધિકારીઓને મળ્યા છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે હસમુખ અઢિયાની અધ્યક્ષતાવાળી સમિતિ કે જે કોવિડ-19 રોગચાળા પછી ગુજરાતના આર્થિક પુનરુત્થાનના રોડમેપને તૈયાર કરવા માટે રચવામાં આવી હતી, તેણે એવી ભલામણ પણ કરી હતી કે સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફીમાં ઘટાડો કરવાથી ગુજરાતને પ્રોત્સાહન મળશે.

2023-24માં સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફીમાંથી ગુજરાત સરકારની આવકમાં 60%નો વધારો થયો છે, જેમાં સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફીના સ્વરૂૂપમાં રૂૂ. 13,731.63 કરોડની આવક થઈ છે. 2023-24 દરમિયાન રજિસ્ટર્ડ પ્રોપર્ટી દસ્તાવેજોની સંખ્યા 18.26 લાખ હતી, જે પાછલા વર્ષ કરતાં 35% વધુ છે. સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફીમાંથી આવકમાં 60% વધારો એ જંત્રી દરમાં વધારાને આભારી હતો, જે 15 એપ્રિલ, 2023 થી અમલમાં આવ્યો હતો.

કેન્દ્ર સરકારની ભલામણના પગલે ગોવામાં ભારતીય સ્ટેમ્પ (ગોવા એમેન્ડમેન્ટ) બિલ, 2024, ખાણકામ કાર્યો માટે સ્ટેમ્પ ડ્યુટી 60% ઘટાડવા માટે પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. બિલને 21 ધારાસભ્યોએ ટેકો આપ્યો હતો અને સાત લોકોએ વિરોધ કર્યો હતો. આ ફેરફારનો ઉદ્દેશ માઇનિંગ સેક્ટરમાં બિઝનેસ કરવાની સરળતા વધારવાનો છે. બિલ ગણતરીની પદ્ધતિઓને સમાયોજિત કરીને વર્તમાન સ્ટેમ્પ ડ્યુટીને તર્કસંગત બનાવે છે.

રાજ્ય સરકારે ચાર બિલ રજૂ કર્યા, જેમાં એક ખનન લીઝ માટે સ્ટેમ્પ ડ્યુટીમાં 60% ઘટાડો કરવાનો અને બીજો હકના માલિકો વિના મિલકતોનું સંચાલન કરવા માટેનો સમાવેશ થાય છે. મહેસૂલ પ્રધાન અતાનાસિયો બાબુશ મોન્સેરેટ અને પંચાયત પ્રધાન મૌવિન ગોડિન્હોએ આ કાયદાકીય ફેરફારો રજૂ કર્યા હતા, જેમાં વધુ પારદર્શિતા અને કાર્યક્ષમતા માટે ગોવા પંચાયત રાજ અધિનિયમ અને ગોવા ઔદ્યોગિક વિકાસ અધિનિયમમાં સુધારાનો પણ સમાવેશ થાય છે.