તેજસ લડાકુ વિમાનનું ઉત્પાદન ટલ્લે ચડાવતું અમેરિકા
સંરક્ષણ મંત્રાલયના ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ ડિફેન્સ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટની એરોનોટિકલ ડેવલપમેન્ટ એજન્સી (ADA) તેજસ MK1A ફાઇટર જેટ વિકસાવી રહી છે, જે લાઇટ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટનું નવીનતમ પ્રકાર છે.
જો કે, દેશનો મહત્વાકાંક્ષી ફાઇટર જેટ પ્રોગ્રામ વિકાસમાં મોટા અવરોધનો સામનો કરી રહ્યો છે, યુએસ ઉત્પાદક જનરલ ઇલેક્ટ્રિક (GE) એ ઋ404 એન્જિનની ડિલિવરીમાં વિલંબ કર્યો છે, જેનો ઉપયોગ તેજસ MK1A એરક્રાફ્ટને પાવર કરવા માટે કરવામાં આવશે.
તે વર્ષે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની યુએસ મુલાકાત દરમિયાન એક ડીલ પર હસ્તાક્ષર થયા બાદ એન્જિન 2023 ના અંત સુધીમાં પહોંચાડવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું.
પરંતુ ડિલિવરીમાં લાંબા સમય સુધી વિલંબનો સામનો કરવો પડ્યો છે, અને હવે એપ્રિલ 2025 માટે સુયોજિત છે, ઈંઅઋ ના ઇન્ડક્શન શેડ્યૂલને અટકાવે છે, અને તેની ઓપરેશનલ સજ્જતાને પ્રતિકૂળ અસર કરે છે. તેજસની વર્ષો સુધી ખોરવાયેલી ડિલીવરી સમયપત્રક બાબતે વાયુસેનાના વડા અને પૂર્વ ગ્રુપ કેપ્ટન સહીતના નિષ્ણાંતો ચિંતા દર્શાવી ચુકયા છે.
GE એ લાંબા સમય સુધી વિલંબ માટે તેના કોરિયન ભાગીદાર તરફથી પુરવઠા શૃંખલાના મુદ્દાઓને જવાબદાર ઠેરવ્યા છે, ત્યારે ઘણા નિષ્ણાતો દાવો કરે છે કે અવરોધ એ ભારતના ફાઇટર જેટ પ્રોગ્રામને તોડફોડ કરવાનો ઇરાદાપૂર્વકનો પ્રયાસ હોઈ શકે છે કારણ કે તેજસ MK1A વેરિયન્ટ્સ યુએસ નિર્મિત ફાઇટર જેટ જેમ કે ઋ માટે વિશ્વસનીય પડકાર રજૂ કરે છે.
તેજસ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટે વિવિધ આંતરરાષ્ટ્રીય એર શોમાં તેની પ્રભાવશાળી ક્ષમતાઓનું પ્રદર્શન કર્યું છે, જેના પરિણામે ઘણા દેશોએ તેમના જૂના યુદ્ધ વિમાનોને બદલવા માટે ભારતના 4.5 પેઢીના ફાઇટર જેટ ખરીદવામાં રસ દર્શાવ્યો છે. આ યુએસ ફાઇટર જેટ્સ માટે સીધો પડકાર રજૂ કરે છે, જે તેજસ પ્રોગ્રામ માટે એન્જિનની ડિલિવરીમાં વિલંબને શંકાસ્પદ બનાવે છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, યુ.એસ.એ તાજેતરમાં આર્જેન્ટિનાનેF-16s ના કાફલાની ડિલિવરી માટે કોન્ટ્રાક્ટ મેળવ્યો હતો, પરંતુ તેજસ અન્ય સમાન લડાયક વિમાન,JF 17 થન્ડરને પણ સખત સ્પર્ધા આપી રહ્યું છે, જે પાકિસ્તાન અને ચીન દ્વારા સંયુક્ત રીતે બનાવવામાં આવ્યું હતું. તેજસ પાસેJF 17થંડર કરતાં અનેક ફાયદા છે, અને તે બંને કરતાં તુલનાત્મક રીતે સસ્તું હોવા છતાં, F-16 ની ક્ષમતામાં નજીક છે.
ભારતનો તેજસ ફાઇટર જેટ પ્રોગ્રામ પણ પાકિસ્તાન માટે એક મોટો ખતરો છે, કારણ કેJF 17થંડર પાકિસ્તાન એરફોર્સમાં સૌથી અદ્યતન યુદ્ધ વિમાન છે, પરંતુ ચીન-પાકિસ્તાની લડાયક વિમાનમાં નવા તેજસ MK1A વેરિઅન્ટની કેટલીક ક્ષમતાઓનો અભાવ છે.
