નવા આવકવેરા કાયદામાં પ્રથમવાર કરદાતા ચાર્ટર

આવકવેરા કાયદા, 1961ના સ્થાને નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારામને નવું આવકવેરા બિલ સંસદમાં રજુ કર્યું છે. આ ખરડામાં 622 પાનામાં 536 વિભાગો અને 23 પ્રકરણો અને 16 શેડયુલ છે. તે કોઇ નવા કર લાદતું નથી પરંતુ માત્ર વર્તમાન આવકવેરા અધિનિયમ 1961ની ભાષાને સરળ બનાવે છે. છ દાયકા જૂના કાયદામાં 298 વિભાગો અને 14 શિડ્યુલ છે. જ્યારે એક્ટ રજૂ કરવામાં આવ્યો ત્યારે તેમાં 880 પાના હતા.

નવું બિલ આવકવેરા અધિનિયમ, 1961 ને બદલવા માંગે છે જે છેલ્લા 60 વર્ષોમાં કરવામાં આવેલા સુધારાઓને કારણે ખૂબ જ પ્રચંડ બની ગયું છે. નવો કાયદો 1 એપ્રિલ, 2026થી અમલી થવાની ધારણા છે. નવા બિલમાં ફ્રિંજ બેનિફિટ ટેક્સ સંબંધિત બિનજરૂૂરી વિભાગોને બાદ કરવામાં આવ્યા છે. બિલ પસ્પષ્ટીકરણો અથવા જોગવાઈઓથથી મુક્ત છે, જેનાથી તેને વાંચવામાં અને સમજવામાં સરળતા રહે છે.
ઉપરાંત, આવકવેરા અધિનિયમ, 1961માં વધુ પડતો ઉપયોગ થતો હતો તે શબ્દ છતાં પણ, નવા બિલમાં દૂર કરવામાં આવ્યો છે અને લગભગ દરેક જગ્યાએ પછી ભલેથ શબ્દ સાથે બદલાઈ ગયો.

બિલમાં ટૂંકા વાક્યોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે અને તેને કોષ્ટકો અને સૂત્રોના ઉપયોગથી વાચકોને અનુકૂળ બનાવવામાં આવ્યું છે. ઝઉજ, અનુમાનિત કરવેરા, પગાર અને ખરાબ દેવા માટે કપાત સંબંધિત જોગવાઈઓ માટે કોષ્ટકો પ્રદાન કરવામાં આવ્યા છે. કરદાતાનું ચાર્ટર બિલમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે જે કરદાતાઓના અધિકારો અને જવાબદારીઓની રૂૂપરેખા આપે છે.

આ બિલ આવકવેરા અધિનિયમ, 1961માં ઉલ્લેખિત પાછલા વર્ષ શબ્દને કર વર્ષ સાથે બદલે છે. ઉપરાંત, આકારણી વર્ષનો ખ્યાલ દૂર કરવામાં આવ્યો છે. હાલમાં, પાછલા વર્ષમાં (કહો કે 2023-24)માં મળેલી આવક માટે, કર આકારણી વર્ષમાં ચૂકવવામાં આવે છે (2024-25 કહો). આ પાછલું વર્ષ અને આકારણી વર્ષ (અઢ) ખ્યાલ દૂર કરવામાં આવ્યો છે અને સરળ બિલ હેઠળ માત્ર કરવેરા વર્ષ લાવવામાં આવ્યું છે. એકવાર લોકસભામાં ગુરુવારે રજૂ કરવામાં આવ્યા બાદ, બિલને વધુ ચર્ચા માટે નાણાં પરની સંસદીય સ્થાયી સમિતિને મોકલવામાં આવશે.

જુલાઈ 2024 ના બજેટમાં સરકારે જાહેરાત કરી હતી કે આ અધિનિયમને સંક્ષિપ્ત, સ્પષ્ટ, વાંચવા અને સમજવામાં સરળ બનાવવા માટે આવકવેરા અધિનિયમ, 1961 ની સમયબદ્ધ વ્યાપક સમીક્ષા હાથ ધરવામાં આવશે.