વિધવા પુત્રવધૂને સસરાની પૈતૃક સંપત્તિમાંથી ભરણપોષણનો હક

જો કે આ અધિકાર સસરાની સ્વઅર્જિત પ્રોપર્ટી પર લાગુ ન પડે: દિલ્હી હાઇકોર્ટ

દિલ્હી હાઈકોર્ટે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય આપતા સ્પષ્ટ કર્યું છે કે વિધવા પુત્રવધૂને તેના મૃત પતિના પિતા એટલે કે સસરાની પૈતૃક (પૂર્વજોની) મિલકતમાંથી ભરણપોષણ મેળવવાનો કાનૂની અધિકાર છે. આ ચુકાદો વિધવા મહિલાઓ માટે એક મોટી રાહત સમાન છે જેઓ પતિના મૃત્યુ પછી આર્થિક સંકટનો સામનો કરે છે. જોકે, કોર્ટે સ્પષ્ટતા કરી છે કે આ અધિકાર ફક્ત પૈતૃક મિલકત પૂરતો જ મર્યાદિત છે, અને સસરાની સ્વ-અર્જિત મિલકત પર લાગુ પડતો નથી.

દિલ્હી હાઈકોર્ટે હિન્દુ દત્તક અને ભરણપોષણ અધિનિયમ (HAMA) ની કલમ 19(1) અને 19(2) નો ઉલ્લેખ કરીને ચુકાદો આપ્યો છે કે વિધવા પુત્રવધૂ સસરાની પૈતૃક મિલકતમાંથી ભરણપોષણ મેળવી શકે છે, જો તે તેના પતિની મિલકતમાંથી અથવા પોતાના બાળકો પાસેથી ભરણપોષણ મેળવવામાં અસમર્થ હોય. આ નિર્ણય એક વિધવા મહિલાની અરજી પર આપવામાં આવ્યો હતો, જેની નીચલી કોર્ટે અરજી ફગાવી દીધી હતી. હાઈકોર્ટે નીચલી કોર્ટના નિર્ણયને ઉલટાવીને મહિલાની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો, જેણે ભારતીય કાનૂની પ્રણાલીમાં સામાજિક ન્યાય અને પરિવારના રક્ષણના મૂલ્યોને વધુ મજબૂત બનાવ્યા છે.

દિલ્હી હાઈકોર્ટે હિન્દુ દત્તક અને ભરણપોષણ અધિનિયમ (HAMA) ની કલમ 19(1) નો ઉલ્લેખ કર્યો, જે વિધવા પુત્રવધૂને સસરા પાસેથી ભરણપોષણ મેળવવાનો અધિકાર આપે છે. જોકે, કલમ 19(2) હેઠળ, આ જવાબદારી ફક્ત ત્યારે જ લાગુ પડે છે જ્યારે સસરા પાસે પૂર્વજોની મિલકત હોય. કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે જો સસરા પાસે ફક્ત સ્વ-અર્જિત મિલકત હોય તો પુત્રવધૂનો કોઈ કાનૂની દાવો હોતો નથી. આ ચુકાદો એક વિધવા મહિલાની અરજી પર આવ્યો હતો, જેમના પતિનું માર્ચ 2023 માં અને સસરાનું ડિસેમ્બર 2021 માં અવસાન થયું હતું.