ત્રણ મહિનામાં નધણિયાતી થાપણો હકદાર માલિકો, વારસદારોને ચૂકવવા RBIની બેંકોને તાકીદ

ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ બેંકોને આગામી ત્રણ મહિનામાં દાવો ન કરાયેલી થાપણો તેમના હકદાર માલિકો, નોમિની અથવા વારસદારોને પરત કરવા માટે પ્રયાસો વધારવા જણાવ્યું છે. કેન્દ્રીય બેંકે બાકી રહેલા દાવાઓને દૂર કરવા અને નિષ્ક્રિય ખાતાઓને ફરીથી સક્રિય કરવા માટે ઓક્ટોબરથી ડિસેમ્બર 2025 સુધીનો સમયગાળો કેન્દ્રિત કર્યો છે.

દાવો ન કરાયેલી થાપણો એ બચત અથવા ચાલુ ખાતાઓમાં બેલેન્સ છે જેમાં 10 વર્ષ સુધી કોઈ પ્રવૃત્તિ જોવા મળી નથી, અથવા મુદતની થાપણો જે પરિપક્વતા પછી 10 વર્ષ સુધી દાવો ન કરાયેલી રહે છે. આવા ભંડોળ RBI દ્વારા સંચાલિત ડિપોઝિટર એજ્યુકેશન એન્ડ અવેરનેસ (DEA) ફંડમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે, જોકે દાવેદારો તેમની બેંકોનો સંપર્ક કરીને કોઈપણ સમયે તેનો ઉપયોગ કરી શકે છે.

RBIના ડેટા અનુસાર, દાવો ન કરાયેલી થાપણોનું કદ ઝડપથી વધી રહ્યું છે. માર્ચ 2024 સુધીમાં, દાવો ન કરાયેલ બેલેન્સ લગભગ રૂૂ. 78,213 કરોડ હતું, જે પાછલા વર્ષ કરતાં લગભગ 26 ટકાનો વધારો દર્શાવે છે.

તેની નવીનતમ ઝુંબેશને ટેકો આપવા માટે, RBI એ તાજેતરમાં નિષ્ક્રિય ખાતાઓ અને દાવો ન કરાયેલ થાપણો પરના નિયમોમાં સુધારો કર્યો છે. આ ફેરફારોનો હેતુ ગ્રાહકો માટે KYC (તમારા ગ્રાહકને જાણો) દસ્તાવેજો અપડેટ કરવાનું અને ભંડોળનો દાવો કરવાનું સરળ બનાવવાનો છે. હવે, ગ્રાહકો કોઈપણ બેંક શાખામાં, વિડિઓ-આધારિત ચકાસણી (V-CIP) દ્વારા અથવા તેમના સ્થાનિક વિસ્તારમાં બિઝનેસ કોરસપોન્ડન્ટ્સ (BCs) ની મદદથી KYC અપડેટ્સ પૂર્ણ કરી શકે છે.

કેન્દ્રીય બેંક તેના UDGAM પોર્ટલ (અનક્લેઇમ્ડ ડિપોઝિટ - ગેટવે ટુ એક્સેસ ઇન્ફર્મેશન)ને પણ પ્રોત્સાહન આપી રહી છે, જે વ્યક્તિઓને એક જ ઓનલાઈન શોધનો ઉપયોગ કરીને બહુવિધ બેંકોમાં દાવો ન કરાયેલ થાપણો છે કે કેમ તે તપાસવાની મંજૂરી આપે છે. તેની શરૂૂઆતથી, 8.5 લાખથી વધુ વપરાશકર્તાઓ પહેલાથી જ પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરી ચૂક્યા છે.