વકફ કાયદામાં સુધારાની તૈયારી, સમયની જરૂરિયાત

કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા વિવાદનો વિષય બનેલા વકફ કાયદામાં સુધારાની તૈયારી એ સમયની જરૂૂરિયાત છે. આ કાયદામાં વ્યાપક સુધારા અને ફેરફારો કરવાની શક્યતા છે. હાલમાં એ સ્પષ્ટ નથી કે આ કાયદામાં કેવા પ્રકારના સુધારા અને ફેરફારો કરવામાં આવશે, પરંતુ એટલું ચોક્કસ છે કે વક્ફ બોર્ડ પાસે મિલકતના દાવાઓ અંગે જે પણ મનસ્વી સત્તાઓ છે તેના પર કાપ મુકવામાં આવશે. આવું થવું જ જોઈએ, કારણ કે વર્તમાન પરિસ્થિતિ એવી છે કે જો કોઈપણ રાજ્યનું વક્ફ બોર્ડ કોઈ મિલકત પર દાવો કરે છે તો પછી ચકાસણી વિના તેને તેના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ ગણવામાં આવે છે. આવા કિસ્સામાં પીડિતાએ સાબિત કરવું પડશે કે વિવાદિત મિલકત તેની છે. આ વ્યવસ્થા ન્યાયના મૂળભૂત સિદ્ધાંતોની વિરુદ્ધ છે.

વકફ બોર્ડ પાસે કેટલી મનસ્વી સત્તાઓ છે તેની અવગણના કરી શકાય નહીં.તેનો પુરાવો તમિલનાડુના એક કેસમાંથી મળે છે જેમાં રાજ્ય વક્ફ બોર્ડે ગામડાના મંદિર અને તેની આસપાસની જમીનો પર પોતાનો દાવો રજૂ કર્યો હતો. આ હાસ્યાસ્પદ હતું કારણ કે આ મંદિર 1500 વર્ષ જૂનું હતું એટલે કે ઇસ્લામના ઉદય પહેલા. વકફ બોર્ડની મનસ્વીતાના આવા બીજા ઘણા કિસ્સાઓ છે.વકફ અધિનિયમમાં માત્ર એટલા માટે સુધારો થવો જોઈએ કે વકફ બોર્ડને મિલકતના દાવા અંગે મનસ્વી સત્તાઓ મળી છે, પરંતુ વકફ મિલકતોનો દુરુપયોગ અને તેના પર ગેરકાયદેસર કબજો રોકવામાં આવે પણ જરૂૂરી છે.

દેશભરમાં વક્ફ બોર્ડ 8.5 લાખ મિલકતો ધરાવે છે, જે નવ લાખ એકરમાં ફેલાયેલી છે.આમ છતાં રાજ્ય સરકારોએ વકફ બોર્ડને ગ્રાન્ટ આપવી પડે છે.તે સ્પષ્ટ છે કે વકફ મિલકતોનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ થતો નથી. ગેરકાયદેસર રીતે કબજો કરવામાં આવી રહ્યો છે એટલું જ નહીં,ખોટી રીતે તેનું વેચાણ પણ થઈ રહ્યું છે. આવા કેટલાક કેસોની પણ તપાસ ચાલી રહી છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં આવા કેસોની તપાસ સીબીઆઈ દ્વારા કરવામાં આવી રહી છે. વકફ જમીનનો ઉપયોગ માત્ર જાહેર કરેલા હેતુઓ માટે એટલે કે ધાર્મિક અને મુસ્લિમ સમાજના કલ્યાણ માટે થવો જોઈએ. અત્યારે આવું થતું નથી અને વકફ બોર્ડના ઇન્ચાર્જ લોકો વકફ મિલકતોની આવકનો અયોગ્ય લાભ લઈ રહ્યા છે.

આ કારણોસર મુસ્લિમ સમાજના ગરીબ અને વંચિત લોકો વકફ બોર્ડની મિલકતોનો લાભ મેળવી શકતા નથી. નવાઈની વાત એ છે કે વકફ એક્ટમાં થયેલા સુધારા અને ફેરફારોની વિગતોથી વાકેફ થયા વિના જ ઘણા મુસ્લિમ નેતાઓએ વિરોધ કરવાનું શરૂૂ કરી દીધું છે.તેમની પાસે એક જ ભ્રમણા છે કે મોદી સરકારના ઇરાદા સાચા નથી.ટ્રિપલ તલાક કેસમાં પણ તેમના દ્વારા આવો જ ભ્રમ આપવામાં આવ્યો હતો. જો મુસ્લિમ નેતાઓ વકફ મિલકતોનો દુરુપયોગ ચાલુ રાખવા માંગતા ન હોય તો તેઓએ વકફ કાયદામાં સુધારાની પહેલને સમર્થન આપવું જોઈએ.