જયશંકર જર્મનીમાં, ડોભાલ રશિયામાં રશિયા-યુક્રેન યુધ્ધનો અંત આવશે?
ભારતની વિદેશ નીતિની કસોટી
શું ભારત રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધમાં શાંતિ લાવવાની આરે પહોંચી ગયું છે, શું ભારત પોતાની વિદેશ નીતિથી દુનિયાને ચોંકાવી દેશે. હાલમાં એવું લાગે છે કે પીએમ મોદીના પ્રયાસોને કારણે જ કંઈક આવું બન્યું છે. હાલમાં, એનએસએ અજીત ડોભાલ મોસ્કોમાં છે અને જયશંકર યુક્રેન શાંતિ યોજના હેઠળ જર્મનીમાં છે.
જુલાઈમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની રશિયાની મુલાકાત અને છ અઠવાડિયા પછી તેમની યુક્રેનની મુલાકાતે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધમાં શાંતિ પુન:સ્થાપિત થવાની આશા જગાવી છે. હવે સમગ્ર વિશ્વની નજર આમાં ભારતની ભૂમિકા પર છે. વિશ્વને આશા છે કે જો ભારત ઇચ્છે તો યુદ્ધમાં શાંતિ લાવી શકે છે.
ભારતે આ અંગે પોતાના પ્રયાસો શરૂૂ કરી દીધા છે. ભારતીય વિદેશ મંત્રી હાલમાં જર્મનીમાં છે, જ્યાં તેમણે જર્મન ચાન્સેલર ઓલાફ સ્કોલ્ઝ સાથે મુલાકાત કરી છે. આ સિવાય તેઓ વાર્ષિક એમ્બેસેડર કોન્ફરન્સમાં તેમના રશિયન સમકક્ષ સર્ગેઈ લવરોવ સહિત અન્ય દેશોના વિદેશ મંત્રીઓને મળ્યા હતા. આ દરમિયાન ભારતે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધમાં શાંતિ માટે સૌને પ્રેરણા આપી હતી. હવે ભારતના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર આ મુદ્દાનો ઉકેલ શોધવા માટે મોસ્કોમાં છે. આ પહેલા ડોભાલ અમેરિકન એનએસએસને પણ મળ્યા હતા. આ પછી દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે તેઓ રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ પુતિનને ભારત દ્વારા તૈયાર કરાયેલ યુદ્ધ શાંતિનો ડ્રાફ્ટ રજૂ કરશે. જો ભારત રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધમાં શાંતિ જાળવી રાખવામાં સફળ થાય છે તો વિશ્વ ચેતનામાં તે તેની સૌથી મોટી ઉપલબ્ધિ હશે.
અજીત ડોભાલ હાલમાં યુક્રેન પીસ પ્લાન સાથે મોસ્કોમાં છે. જ્યારે ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર જર્મનીમાં છે. વિદેશ મંત્રીનું કહેવું છે કે, ભારત આ માટે તૈયાર છે. આ સંદર્ભમાં રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલ એનએસએની મહત્વપૂર્ણ બેઠક યોજવા માટે મોસ્કોમાં છે. જયશંકરે કહ્યું છે કે રશિયા અને યુક્રેનને યુદ્ધના મેદાનની બહાર વાત કરીને તેમના સંઘર્ષનો ઉકેલ લાવવો જોઈએ. આનો ઉકેલ લાવવો પડશે અને ભારત તેમને સલાહ આપવા માટે તૈયાર છે.નોંધનીય છે કે રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે ભારત એ ત્રણ દેશોમાં સામેલ છે જેની સાથે તેઓ યુક્રેન વિવાદમાં શાંતિને લઈને સતત સંપર્કમાં છે અને જો તે વાતચીત ચાલુ રાખવા ઈચ્છે છે તો હું કરી શકું છું.
તે પુતિનની ટિપ્પણી વડા પ્રધાન મોદીની યુક્રેનની ઐતિહાસિક મુલાકાતના બે અઠવાડિયાની અંદર આવી છે. પુતિને કહ્યું હતું કે અમે અમારા મિત્રો અને ભાગીદારોનું સન્માન કરીએ છીએ. હું માનું છું કે તેઓ આ સંઘર્ષ સાથે સંબંધિત તમામ મુદ્દાઓને નિષ્ઠાપૂર્વક ઉકેલવા માંગે છે. આ મુખ્યત્વે ભારત, ચીન અને બ્રાઝિલ છે.
