આર્થિક સરવેમાં ભારતીય અર્થતંત્ર માટે આશાવાદ છતાં ચિંતાની લકીર ખેંચાયેલી દેખાય છે

કેન્દ્રીય બજેટ પૂર્વે પરંપરાગત રીતે, ભારત સરકારનો આર્થિક સર્વે વર્તમાન વર્ષના સંદર્ભના સત્તાવાર મંતવ્યો અને દસ્તાવેજી પુરાવાઓ આગળ મૂકે છે, ગઈકાલે રજૂ કરવામાં આવેલ આર્થિક સર્વેક્ષણ, 2024-25 એ આવનારી વસ્તુઓના આકાર અંગે થોડી અપેક્ષાઓ પેદા કરી છે. તે દૃષ્ટિકોણથી, આ વર્ષનો આર્થિક સર્વે વૈશ્વિક અને ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાને બદલે વેનીલા વ્યુ ઓફર કરીને શાંત કાર્ય કરે છે. અહેવાલમાં સંખ્યાબંધ વૈશ્વિક અવરોધો દર્શાવામાં આવ્યા છે. જર્મની સતત બે વર્ષથી આર્થિક સંકોચન અનુભવી રહ્યું છે, ફ્રાન્સમાં રાજકીય અનિશ્ચિતતા અને યુનાઇટેડ કિંગડમની ધીમી અર્થવ્યવસ્થા, યુરોપ રાજકીય અને આર્થિક અનિશ્ચિતતાઓનો સામનો કરી રહ્યું છે. કોવિડ પછી, ચીની અર્થવ્યવસ્થા રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્રમાં તેની વધુ પડતી ક્ષમતા અને નાણાકીય તાણને પ્રતિબિંબિત કરીને, તેની વિપુલ વૃદ્ધિ ઉત્પન્ન કરવામાં અસમર્થ છે. ઇમર્જિંગ માર્કેટ કરન્સીના નબળા પડવાના તાજેતરના અનુભવને યુએસ ડોલરમાં મજબૂતાઈ અને યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ઑફ અમેરિકામાં પોલિસી રેટના માર્ગ વિશે ફેડરલ રિઝર્વમાં પુનર્વિચારને આભારી હોઈ શકે છે. તેનાથી વિપરિત, વિશ્વભરમાં કેટલાંક શેરબજારો ઊંચા સ્તરે જ રહે છે અને આર્થિક વૃદ્ધિ અને કમાણીની અનિશ્ચિતતાઓને લગતી ચિંતાઓથી કંઈક અંશે અપ્રભાવિત જણાય છે.

ચાલુ સંઘર્ષોને કારણે ઉન્નત ભૌગોલિક રાજકીય જોખમો વૈશ્વિક આર્થિક દૃષ્ટિકોણ માટે નોંધપાત્ર પડકારો ઉભા કરે છે. આર્થિક સર્વેમાં વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓના આ મેનૂમાં એક નોંધપાત્ર બાદબાકી એ મૂડ સ્વિંગ અને યુએસમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નવા પ્રમુખપદથી ઉદ્દભવેલી નીતિગત અરાજકતા છે. સ્થાનિક રીતે, ભારતનું વાસ્તવિક કુલ ઘરેલું ઉત્પાદન નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં 6.4% વધવાનો અંદાજ છે, જે ગ્રામીણ માંગના પુનરુત્થાનને પ્રતિબિંબિત કરે છે. 2024-25ના પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં વૃદ્ધિ કૃષિ અને સેવા ક્ષેત્ર દ્વારા પ્રેરિત હોવાનું જણાય છે. જોકે, મેન્યુફેક્ચરિંગ વૃદ્ધિ સાધારણ રહી છે. એપ્રિલ-ડિસેમ્બર 2024 દરમિયાન ફુગાવાના વલણમાં થોડી મંદી હોવા છતાં, ખાદ્યપદાર્થોના ભાવમાં માસિક અસ્થિરતા અને કેટલીક પસંદગીની ચીજવસ્તુઓમાં ગ્રાહક ભાવ ફુગાવો ભારતના ફુગાવાના લક્ષ્યાંક શાસનના સહનશીલતા બેન્ડની ઉપરની બાજુ તરફ આગળ વધવા માટે જવાબદાર છે. જ્યારે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા શાનદાર પ્રદર્શન કરી રહી છે, ત્યારે વૈશ્વિક માથાકૂટની હાજરીને કારણે નોંધપાત્ર અનિશ્ચિતતા છે. શું સ્થાનિક રીતે સારું પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે સમસ્યારૂૂપથ રેટરિક વર્તમાન આર્થિક વાસ્તવિકતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે? જવાબ નજીકના ભવિષ્યમાં સ્પષ્ટ થવો જોઈએ.