આફતનો વરસાદ; હિમાચલ-ઉત્તરાખંડમાં 100નાં મોત, કરોડોનું નુકસાન

રાજસ્થાન, બિહાર, આસામમાં વિનાશક પૂર, ખેતરોમાં પાણી ભરાતાં વાવણીકાર્ય ખોરંભાયું, હજુ ભારે વરસાદનું એલર્ટ

દેશભરમાં ચોમાસાએ ભારે તબાહી મચી રહી છે. હિમાચલ અને ઉત્તરાખંડમાં 100 લોકોના મોતના સમાચાર છે. રાજસ્થાન, આસામ, બિહાર સહિત ઘણા રાજ્યોમાં નદીઓમાં પૂર છે. લાખો લોકો પૂરથી પ્રભાવિત થયા છે. પાણી ભરાવાના કારણે ઘણી જગ્યાએ સંપર્ક પણ કપાઈ ગયો છે.

આ વર્ષે વહેલું ચોમાસું દેશના ઘણા ભાગો માટે આફત લઈને આવ્યું છે. 20 જુલાઈ સુધી, દેશભરમાં ભારે વરસાદ, પૂર અને ભૂસ્ખલનની ઘણી ઘટનાઓ બની છે જેમાં જાનમાલનું વ્યાપક નુકસાન થયું છે. ભવિષ્યમાં પણ મુશળધાર વરસાદ ચાલુ રહેવાની શક્યતા છે. ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) ના અહેવાલ મુજબ, સમગ્ર દેશમાં અત્યાર સુધી સરેરાશ કરતાં 6 ટકા વધુ વરસાદ નોંધાયો છે. કેટલાક વિસ્તારોમાં સામાન્ય કરતા 40 ટકા વધુ વરસાદ પડ્યો હોવા છતાં, કેટલાક સ્થળોએ તે હજુ પણ સામાન્ય કરતા ઘણો ઓછો છે, જેના કારણે અસમાનતા અને કટોકટી બંનેની સ્થિતિ યથાવત છે.

હિમાચલ પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ, આસામ, મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતમાં સૌથી વધુ નુકસાન થયું છે. હિમાચલ અને ઉત્તરાખંડમાં સતત ભૂસ્ખલન, વાદળ ફાટવા અને મુશળધાર વરસાદથી સેંકડો ગામો પ્રભાવિત થયા છે, 100 થી વધુ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે અને કરોડોની સંપત્તિને નુકસાન થયું છે. આસામમાં બ્રહ્મપુત્ર અને તેની ઉપનદીઓમાં પાણી ભરાઈ જવાને કારણે લાખો લોકો પૂરનો ભોગ બન્યા છે. મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતના ઘણા જિલ્લાઓ, ખાસ કરીને કોલ્હાપુર, નાસિક અને સૌરાષ્ટ્રમાં ભારે વરસાદ અને પાણી ભરાવાથી માત્ર જનજીવન ઠપ થયું નથી, પરંતુ ખેતી અને માળખાગત સુવિધાઓને પણ વ્યાપક નુકસાન થયું છે.

ગુજરાત, સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છમાં જૂન મહિનામાં જ સામાન્ય કરતાં 300 ટકા વધુ વરસાદ પડ્યો છે. અત્યાર સુધી, આ રાજ્યોમાં રાહત અને બચાવ કામગીરીમાં ગઉછઋ અને સેનાની મદદ લેવામાં આવી રહી છે. બિહાર અને ઉત્તર પ્રદેશમાં ચોમાસાની અસર અસંતુલિત રહી છે. બિહારના સાત જિલ્લાઓમાં ગંગા, કોસી અને તેમની ઉપનદીઓ ભયજનક સપાટીથી ઉપર વહી રહી છે, જેના કારણે પટણા સહિત ઘણા જિલ્લાઓમાં પૂર જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ છે. બીજી તરફ, ઉત્તર પ્રદેશના પશ્ચિમી પ્રદેશોમાં સામાન્ય કરતાં 45 ટકા ઓછો વરસાદ પડ્યો છે, જેના કારણે ખરીફ પાકની વાવણી અને વિકાસ પર પ્રતિકૂળ અસર પડી છે. ઝારખંડના બુંદેલખંડ અને મધ્ય પ્રદેશ જેવા વિસ્તારો આ વખતે વધુ પડતા વરસાદનો સામનો કરી રહ્યા છે. ખેતરોમાં પાણી ભરાઈ જવાને કારણે વાવણી બંધ થઈ ગઈ છે. હવામાન સમાચાર હિમાચલમાં અકાળ ચોમાસાથી લોકોના મોત થયા છે.

દેશભરમાં ભારે વરસાદ છતાં, કેટલાક વિસ્તારો પાણીની તડપ કરી રહ્યા છે. અત્યાર સુધીમાં, પંજાબ, હરિયાણા, પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશ અને પૂર્વી રાજસ્થાનના કેટલાક ભાગોમાં સૌથી ઓછો વરસાદ નોંધાયો છે. ખાસ કરીને હરિયાણાના મહેન્દ્રગઢ, ફતેહાબાદ અને રેવાડી જિલ્લામાં, સામાન્ય કરતા 50 ટકા ઓછો વરસાદ પડ્યો છે. પંજાબના માલવા પ્રદેશ અને પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશના મેરઠ, બાગપત, શામલી જેવા જિલ્લાઓમાં, અત્યાર સુધીનો વરસાદ સરેરાશ કરતા ઘણો ઓછો છે, જેના કારણે ડાંગર અને શેરડીની વાવણીમાં ભારે વિલંબ થયો છે.
ઉત્તરપૂર્વીય ભારતીય રાજ્ય અરુણાચલ પ્રદેશમાં છેલ્લા ઘણા દિવસોથી સતત પડી રહેલા મુશળધાર વરસાદને કારણે સમગ્ર રાજ્યમાં જનજીવન પર ખરાબ અસર પડી છે. ભારે વરસાદ, ભૂસ્ખલન અને અચાનક પૂરને કારણે ઘણા વિસ્તારોમાં ભયંકર વિનાશ થયો છે. વહીવટી તંત્રના અહેવાલ મુજબ, જૂનથી અત્યાર સુધીમાં લગભગ 15 લોકોના મોત થયા છે.

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બરમાં ચોમાસું વધુ તીવ્ર બનશે
હવામાન વિભાગે તેની તાજેતરની આગાહીમાં સંકેત આપ્યો છે કે ઓગસ્ટ અને સપ્ટેમ્બરમાં પૂર્વી અને દક્ષિણ ભારતમાં સામાન્ય કરતાં વધુ વરસાદ પડી શકે છે. જુલાઈના છેલ્લા અઠવાડિયાથી દિલ્હી-એનસીઆર, હરિયાણા અને પંજાબમાં પણ ભારે વરસાદની ચેતવણી જારી કરવામાં આવી છે. બંગાળની ખાડી અને અરબી સમુદ્રમાંથી સતત ઉભા થતા નીચા દબાણવાળા વિસ્તારો ચોમાસાને વધુ તીવ્ર બનાવી શકે છે. આઇએમડીના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક મૃત્યુંજય મહાપાત્રાએ કહ્યું છે કે 2025 ચોમાસું અલ નીનોથી મુક્ત છે, પરંતુ તેના કારણે ભારે હવામાન ઘટનાઓમાં વધારો થઈ શકે છે.