32 દેશો, અસંખ્ય વિદેશી એજન્ટો; અનેક ડંકી રૂટો

અમેરિકાથી દેશનિકાલ કરાયેલા પંજાબના લોકોના નિવેદનોના આખરે વિશ્ર્લેષણ

પંજાબ પોલીસ દ્વારા નોંધાયેલી એફઆઈઆર અનુસાર ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં, પટિયાલાના 44 વર્ષીય ડેરી ખેડૂત ગુરવિંદર સિંઘે હરિયાણા સ્થિત એજન્ટોને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ જવા માટે 45 લાખ રૂૂપિયા ચૂકવ્યા પછી ઘર છોડી દીધું હતું.

આ તેનો ત્રીજો પ્રયાસ હતો - તેનો પહેલો દુબઈ થઈને અને બીજો એમ્સ્ટરડેમ (નેધરલેન્ડ) થઈને કોનાક્રી (ગિની) જવાના માર્ગે બંને નિષ્ફળ ગયા હતા અને તેને ભારત પરત મોકલવામાં આવ્યો હતો.

દક્ષિણ અમેરિકામાં સુરીનામની ફ્લાઇટ, ગુયાના સુધીની લાંબી હોડીની સવારી, પાંચ દિવસ પનામાના જંગલોમાં પગપાળા પ્રવાસ અને કોસ્ટા રિકા, નિકારાગુઆ, હોન્ડુરાસ અને ગ્વાટેમાલા થઈને મેક્સિકન સરહદ સુધી કલાકો સુધી શાકભાજીની ટ્રકમાં છુપાઈને ચાર મહિનાની સફર બાદ, તે 25મી જાન્યુઆરીના રોજ ભારત પરત ફર્યો હતો.
ગુરવિંદર પંજાબના 131 દેશનિકાલ કરાયેલા લોકોમાંનો એક છે જેમને ગેરકાયદેસર રીતે દેશમાં પ્રવેશવા બદલ આ મહિને યુએસથી બેચમાં ઘરે પાછા મોકલવામાં આવ્યા છે. દેશનિકાલે પાન્ડોરા બોક્સ ખોલ્યું છે, પંજાબ પોલીસ હવે તપાસ કરી રહી છે કે કેવી રીતે સમગ્ર વિશ્વમાં એજન્ટોના નેટવર્કે આ ભારતીય ડિપોર્ટીઓને ગેરકાયદેસર ડંકી માર્ગ દ્વારા યુએસમાં પ્રવેશવામાં મદદ કરી હવે વટાણાં વેર્યા છે.

પોલીસ દ્વારા નોંધાયેલી 19 એફઆઈઆરનું વિશ્ર્લેષણ દર્શાવે છે કે એજન્ટોએ ભારતીયોને ચીન, ગિની, કેન્યા, ઈજીપ્ત, કેન્યા, ચેક રિપબ્લિક, બેલારુસ, બહામાસ, નાઈજીરિયાથી લઈને ઈટાલી, નેધરલેન્ડ, માલ્ટા, સુરીનામ, સ્પેન અને થાઈલેન્ડ જેવા વિવિધ માર્ગો દ્વારા યુ.એસ. મોકલવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. આ એફઆઈઆરમાં દેશનિકાલ કરાયેલા ઓછામાં ઓછા 32 દેશોના નામનો આંકડો છે, જેમાં 19 દેશનિકાલ કરનારાઓએ તેમને યુએસ લઈ જવા માટે એજન્ટોને કુલ રૂૂ. 7.89 કરોડ ચૂકવ્યા હતા.

અમૃતસર એરપોર્ટ પર ઉતરેલા દેશનિકાલ કરાયેલા લોકો સાથે વાત કર્યા પછી પંજાબ સરકાર દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલા પ્રારંભિક ડેટા અનુસાર, એવો અંદાજ છે કે આ એજન્ટોને ચૂકવવામાં આવેલા કુલ નાણાં - નોંધણી વગરની ફરિયાદો સહિત - હાલમાં 44.70 કરોડ રૂૂપિયા છે.

ઘણા દેશોમાં એજન્ટો ફેલાયેલા છે
જટિલ તપાસમાં વધુ શું ઉમેરાયું છે તે એ છે કે દરેક કેસ - દેશનિકાલ કરનારાઓના નિવેદનોના આધારે - ઘણા દેશોમાં ફેલાયેલા એજન્ટો અને તેમના સહાયકો (અનૌપચારિક રીતે ડોકર્સ તરીકે ઓળખાતા)ના વિશાળ નેટવર્કની સંડોવણી દર્શાવે છે. આ 19 એફઆઈઆરમાં છત્રીસ એજન્ટો, તેમના સહાયકો અને સંબંધીઓ સામે કેસ નોંધવામાં આવ્યો છે. ઓછામાં ઓછા પાંચ એજન્ટ પંજાબના વતની છે પરંતુ હાલમાં તેઓ સ્પેન, યુકે, યુએસ, જર્મની અને દુબઈ જેવા દેશોમાં વિદેશમાં છે. અન્ય એજન્ટો મોટે ભાગે પંજાબ અને હરિયાણાના વતની છે, જેમાં મોગાના ફાર્મ યુનિયનના નેતાનો પણ સમાવેશ થાય છે, જેઓ ઈમિગ્રેશનનો વ્યવસાય પણ ચલાવતા હતા.