શેરબજારની તબાહી , 50 દિવસમાં 50 લાખ કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન, શું આગામી 50 દિવસમાં ભરપાઈ થશે?

બે મહિનાથી ઓછા સમયમાં શેરબજારમાંથી રૂ. 50 લાખ કરોડનો નાશ થયો હતો. તેનું મુખ્ય કારણ વિદેશી રોકાણકારો દ્વારા શેરબજારમાંથી નફાની વસૂલાત છે. જેમણે ઓક્ટોબર અને નવેમ્બર મહિનામાં અત્યાર સુધીમાં રૂ. 1 લાખ કરોડથી વધુ રકમ ઉપાડી લીધી છે. શેરબજાર તેની લાઈફ ટાઈમ હાઈથી 9 હજાર પોઈન્ટથી વધુ તૂટ્યું છે. બીજી તરફ નિફ્ટીમાં પણ આવી જ સ્થિતિ જોવા મળી રહી છે. હવે સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે આવનારા 50 દિવસ કેવા જશે? શું શેરબજાર આગામી 50 દિવસમાં આ નુકસાનને પુનઃપ્રાપ્ત કરી શકશે? શું સેન્સેક્સ અને નિફ્ટી તેમની લાઈફ ટાઈમ હાઈથી ઉપર જઈને આગામી 50 દિવસમાં નવો રેકોર્ડ સ્થાપિત કરી શકશે?

આ પ્રશ્નો એટલા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે જે ગતિએ વિદેશી રોકાણકારો શેરબજારમાંથી નાણાં ઉપાડી રહ્યા હતા તેમાં ઘટાડો થયો છે. બીજી તરફ અમેરિકી ચૂંટણીમાં ઐતિહાસિક જીત હાંસલ કરનાર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભલે રાષ્ટ્રપતિ પદના શપથ ન લીધા હોય પરંતુ તેમણે પોતાના આર્થિક અને રાજકીય સંકેતો આપવાનું શરૂ કરી દીધું છે. જેના કારણે વૈશ્વિક શેરબજારની સ્થિતિ સંપૂર્ણપણે બદલાઈ જશે. ચીન પર ટેરિફ, ડોલરની મજબૂતાઈ અને ભારત અને ચીન વચ્ચેના પરસ્પર વેપારને કારણે અમેરિકાને મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. આ તમામ બાબતો આગામી દિવસોમાં ભારતીય શેરબજાર પર અસર કરશે. ચાલો એ સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ કે ભારતીય શેરબજાર માટે આગામી 50 દિવસ શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?

50 દિવસમાં 50 લાખ કરોડનું નુકસાન
શેરબજારની તબાહીનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન સેન્સેક્સ અને નિફ્ટીમાં મોટો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. જેના કારણે રોકાણકારોને 50 લાખ કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. 27 સપ્ટેમ્બરના રોજ, જ્યારે સેન્સેક્સ તેની ટોચે એટલે કે લાઇફ ટાઇમ હાઇ પર હતો, ત્યારે BSEનું માર્કેટ કેપ રૂ. 4,77,93,022.68 કરોડ હતું. જ્યારે 18 નવેમ્બરે સેન્સેક્સ 77 હજાર પોઈન્ટની નીચે પહોંચી ગયો છે અને BSEનું માર્કેટ કેપ 4.27 લાખ કરોડ રૂપિયાની નજીક છે. મતલબ કે આ સમયગાળા દરમિયાન BSEના માર્કેટ કેપમાંથી રૂ. 50 લાખ કરોડનું નુકસાન થયું છે. શેરબજારના રોકાણકારોનું આ નુકસાન છે.

સેન્સેક્સ અને નિફ્ટીમાં કેટલો ઘટાડો થયો?
સોમવારે પણ શેરબજારમાં ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. જ્યારે સેન્સેક્સ 600થી વધુ પોઈન્ટ અને નિફ્ટી 180 પોઈન્ટથી વધુ તૂટ્યો છે. જો છેલ્લા 50 દિવસની વાત કરીએ તો શેરબજારમાં મોટો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. 27 સપ્ટેમ્બરે સેન્સેક્સ 85,978.25 પોઈન્ટની લાઈફ ટાઈમ હાઈ પર પહોંચ્યો હતો. ત્યારથી, સેન્સેક્સમાં 9,013.19 પોઈન્ટ એટલે કે 10.50 ટકાનો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. જો નિફ્ટીની વાત કરીએ તો તે 27 સપ્ટેમ્બરે 26,277.35 પોઈન્ટ સાથે લાઈફ ટાઈમ હાઈ પર પહોંચી ગયો હતો. આવી સ્થિતિમાં, આ સમયગાળા દરમિયાન 2,926.95 પોઇન્ટ એટલે કે 11.13 ટકાનો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે, હવે સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે શું આગામી દિવસોમાં શેરબજારમાં વધારો થશે?

વિદેશી રોકાણકારોના કારણે વિનાશ
શેરબજારમાં આવેલી આ બરબાદીનું મુખ્ય કારણ શેરબજારમાંથી વિદેશી રોકાણકારોનું પલાયન છે. જેમણે લગભગ 50 દિવસમાં 1.16 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુની રકમ ઉપાડી લીધી છે. ઓક્ટોબર મહિનામાં રૂ. 94,017 કરોડનો રેકોર્ડ નફો થયો હતો. નવેમ્બર મહિનામાં અત્યાર સુધીમાં 22,420 કરોડ રૂપિયા ઉપાડી લેવામાં આવ્યા છે. આ પણ પોતાનામાં એક રેકોર્ડ છે. અગાઉ ક્યારેય વિદેશી રોકાણકારોએ શેરબજારમાંથી આટલા ઓછા સમયમાં આટલી મોટી રકમ પાછી ખેંચી નથી. નિષ્ણાતો માને છે કે ભારતના શેરબજારનું મૂલ્યાંકન વિશ્વના અન્ય ઉભરતા શેરબજારો કરતા ઘણું વધારે થઈ ગયું છે. જેના કારણે હવે વિદેશી રોકાણકારો સ્પષ્ટ નફો કરી રહ્યા છે. જોકે, ગયા સપ્તાહે વિદેશી રોકાણકારો દ્વારા પ્રોફિટ બુકિંગની ગતિ અગાઉના સપ્તાહો કરતાં ઘણી ધીમી હતી. જે માત્ર રૂ. 2,500 કરોડ હતું, જ્યારે પ્રથમ સપ્તાહમાં વિદેશી રોકાણકારો પાસેથી રૂ. 20 હજાર કરોડ ઉપાડવામાં આવ્યા હતા. આ ધીમી ગતિ ભારતીય શેરબજાર માટે વધુ સારી નિશાની ગણી શકાય.'

આગામી 50 દિવસમાં શેરબજાર કેવું રહેશે?
વોટરફિલ્ડ એડવાઈઝર્સના વિપુલ ભોવરે એક મીડિયા રિપોર્ટમાં જણાવ્યું હતું કે આરબીઆઈ અને સેબીએ વિદેશી એફપીઆઈને એફડીઆઈ તરીકે ફરીથી વર્ગીકૃત કરવા માટે એક નવું માળખું તૈયાર કર્યું છે. જેના કારણે ભારતમાં આવતા વિદેશી પ્રવાહ પર સકારાત્મક અસર જોવા મળી શકે છે. નવું માળખું વિદેશી રોકાણકારો માટે વધુ લવચીક હશે અને તેમના પ્રવેશમાં આવતા અવરોધોને દૂર કરશે.

નવા નિયમો સાથે, FPIs મોટો હિસ્સો ધરાવે છે. આનાથી ભારતીય કંપનીઓમાં તાત્કાલિક ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટની જરૂરિયાત વિના વિદેશી રોકાણ વધારવાની તકો ઊભી થાય છે, ખાસ કરીને મિડ-કેપ કંપનીઓમાં, અને લાંબા ગાળાની મૂડી આકર્ષવામાં મદદ મળે છે. જેની સકારાત્મક અસર શેરબજારમાં જોવા મળી શકે છે.

તો બીજી તરફ ટ્રમ્પ એડમીનની નીતિઓ પણ ઘણી મહત્વની બની રહી છે. ચીન સાથે અમેરિકાની કડવાશ વધવાની શક્યતા છે. આવી સ્થિતિમાં અમેરિકા માટે ભારત દક્ષિણ એશિયામાં મહત્વનો દેશ હશે. બીજી તરફ વિદેશી રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવાની સાથે ટ્રમ્પ અને નરેન્દ્ર મોદીની નિકટતા પણ ચીન અને ભારત વચ્ચે કેટલો અને કેવો વેપાર છે તેના પર પણ નજર રહેશે.

બીજી તરફ નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે જો વિદેશી રોકાણકારો દ્વારા પ્રોફિટ બુકિંગ બંધ થાય તો રોકાણ નગણ્ય હોય તો પણ સ્થાનિક રોકાણકારોના રોકાણને કારણે શેરબજારમાં તેજી આવવાની શક્યતા છે. ઓમ્નિસાયન્સ કેપિટલના ડો. વિકાસ ગુપ્તાએ મીડિયા રિપોર્ટમાં જણાવ્યું હતું કે આ સિવાય ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રની નીતિઓમાં સ્પષ્ટતા આવવા લાગે છે, એફઆઈઆઈનો પ્રવાહ વિકસિત અને ઊભરતાં બજારોમાં પાછો ફરવાની શક્યતા છે.

2020 પછી પ્રથમ વખત, India Incની બીજી ક્વાર્ટરની કમાણીની સિઝન ખરાબ રહી છે. જેના કારણે કંપનીઓના શેરમાં ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. નિષ્ણાતો માને છે કે ત્રીજા ક્વાર્ટરના આંકડા વધુ સારા રહેશે અને ચોથા ક્વાર્ટર મજબૂત રહેશે. જેના કારણે શેરબજારમાં ઉછાળાની સંભાવના છે.