ચંદ્રની જમીનના સેમ્પલ લાવશે ચંદ્રયાન-4: ઇસરોની જાહેરાત

ચંદ્રયાન-3નું પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ લેન્ડર વિક્રમે ચંદ્ર પર ઉડાન ભર્યાના થોડા જ અઠવાડિયા પછી પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પરત ફર્યું હતું. આ ઘટનાએ ઈસરોને ભારતના આગામી મોટા ચંદ્રયાન મિશન તરફ ઝડપથી આગળ વધવાની સુવર્ણ તક પૂરી પાડી છે. ઈસરોએ એ પણ દર્શાવ્યું છે કે તે ચંદ્રની સપાટી પર એન્જિનને ફરીથી શરૂ કરી શકાય અને અવકાશયાનને પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પરત લાવી શકાય છે.
આ માટે ઈસરોની પાઈપલાઈનમાં સ્પેસ ડોકિંગ એક્સપેરીમેન્ટ (SPADEX)નો સમાવેશ થાય છે. સોમનાથે કહ્યું, સેમ્પલ રિટર્ન મિશન વધુ જટિલ છે, કારણ કે તે ઘણા સ્તરે સફળ થવું પડશે. નમૂનાઓ એકત્રિત કરો અને તેમને ડબ્બામાં મૂકો. પછી તે એકમને તે જ સ્થાને પરત ફરવું પડે. યાનને ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચી પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પરત ફરશે.
પછી એકમને પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં અવકાશયાનને અલગ કરીને જોડવાની જરૂૂર છે.
તેથી SPADEX એ ચંદ્રના નમૂના પરત મિશન માટે માત્ર એક મહત્વપૂર્ણ પ્રયોગ જ નહીં પરંતુ અવકાશમાં સ્પેસક્રાફ્ટ રેન્ડેઝવસ સંબંધિત ટેકનોલોજી પર ઇસરો ડેટા પણ આપશે. આ એક એવી પ્રક્રિયા છે જેમાં બે અવકાશયાન એકબીજાને શોધી શકે છે અને એક જ ભ્રમણકક્ષામાં રહી શકે છે. સ્પેસ સ્ટેશન માટે આ મહત્વપૂર્ણ છે. આનાથી ત્યાં માણસોને મોકલવામાં પણ સરળતા રહેશે. પીએમઓએ હાલમાં જ ઈસરો માટે એક રોડમેપ જાહેર કર્યો હતો, જેમાં 2035 સુધીમાં સ્પેસ સ્ટેશન અને 2040 સુધીમાં ચંદ્ર પર માણસો મોકલવાનું લક્ષ્ય સામેલ છે.