વેરાવળ-દીવ વચ્ચે બનશે દેશનું બીજું અવકાશ મથક

ઈસરો દ્વારા રૂા.10 હજાર કરોડના ખર્ચે PPP મોડેલ પર વિકસાવવાની યોજના, ઉપગ્રહો લોન્ચ થશે

ઈસરો શ્રીહરિકોટા પછી ગુજરાતમાં દેશનું બીજું સૌથી મોટું અવકાશ મથક બનાવવા જઈ રહ્યું છે. આ મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટ માટેની તૈયારીઓ તેજ થઈ ગઈ છે. આ મુદ્દે ISRO ના ડિરેક્ટરે જણાવ્યું હતું કે, દેશનું બીજું સૌથી મોટું સ્પેસ સેન્ટર ગુજરાતમાં ₹ 10,000 કરોડના રોકાણ સાથે બનાવવામાં આવશે. ગુજરાત અવકાશ મથક કેન્દ્ર-રાજ્ય સહયોગી પહેલ હેઠળ PPP મોડેલ પર વિકસાવવામાં આવશે. આ હાઇ-ટેક સ્પેસ સ્ટેશન દીવ અને વેરાવળ વચ્ચે બનાવવામાં આવશે. SALV-PSLV અહીંથી લોન્ચ કરવામાં આવશે.

નોંધનીય છે કે ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંગઠન (ISRO) નું મુખ્ય રોકેટ લોન્ચ પેડ આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટામાં સતીશ ધવન અવકાશ કેન્દ્રમાં છે. અહીંથી જ ભારતે અત્યાર સુધીમાં ઘણા ઐતિહાસિક મિશન લોન્ચ કર્યા છે. PSLV અને GSLV જેવા રોકેટની મદદથી, દેશ અને વિશ્વના ઘણા ઉપગ્રહોને આ કેન્દ્રથી અવકાશમાં મોકલવામાં આવ્યા છે.

ગુજરાત અવકાશ મિશન નીતિ મુખ્ય આર્થિક અને તકનીકી લાભો પ્રદાન કરશે. એકવોટરની ગુજરાતની નિકટતા અવકાશ પ્રક્ષેપણમાં ક્રાંતિકારી ધાર આપશે. ISROના કાર્યક્રમનો 70 ટકા ભાગ હવે સંદેશાવ્યવહાર, નેવિગેશન અને રિમોટ સેન્સિંગ પર કેન્દ્રિત છે. ચંદ્રયાન 5, મુખ્ય ગગનયાન અને શુક્ર ભ્રમણકક્ષા મિશન 2026 સુધીમાં પૂર્ણ થશે. ગુજરાત અવકાશ મથક ભારતના અવકાશ મિશનને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જશે.

ઉલ્લેખનીય છે કે, ગુજરાત સરકારે એપ્રિલ 2025 માં વિવિધ પ્રોત્સાહનો અને નાણાકીય સહાય દ્વારા અવકાશ ટેકનોલોજી ક્ષેત્રના ઉદ્યોગોને ટેકો આપવા માટે એક સમર્પિત નીતિની જાહેરાત કરી હતી. આ જણાવાયું છે કે ‘સ્પેસટેક પોલિસી 2025-2030’ ના લોન્ચ સાથે, ગુજરાત ભારતનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે જેણે અવકાશ ક્ષેત્ર માટે ખાસ નીતિ બનાવી છે. આ નીતિના અસરકારક અમલીકરણ માટે, ગુજરાત સરકાર ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંગઠન (ISRO), ભારતીય રાષ્ટ્રીય અવકાશ પ્રમોશન અને ઓથોરાઇઝેશન સેન્ટર અથવા ઈંગ-SPACE અને કેન્દ્ર સરકારના અવકાશ વિભાગ સાથે કામ કરી રહી છે.