સરકારને સ્ટેમ્પ ડયુટીની રૂા.14706 કરોડની આવક

વર્ષ 2024-25માં કુલ 18.77 લાખ દસ્તાવેજો નોંધાયા, રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્રમાં બે વર્ષ સળંગ તેજી

ગુજરાત સરકાર માટે મિલકતોની જંત્રીની આવક સોનાના ઇંડા આપતી મરઘી સમાન બની રહી છે. રાજય સરકારને વર્ષ 2024-25માં સ્ટેમ્પ ડયુટી અને રજિસ્ટ્રેશન ફીની કુલ રૂા.14706 કરોડની આવક થવા પામી છે. વર્ષ 2023-24 કરતા ગત વર્ષમાં આ આવકમાં રૂા.972 કરોડનો વધારો થયો છે જે રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્રમાં તેજીનો સ્પષ્ટ નિર્દેશ આપે છે.

સરકારી આંકડા મુજબ વર્ષ 2024-25માં કુલ 18.77 લાખ દસ્તાવેજોની નોંધણી થઇ છે. જયારે તેના આગલા વર્ષે 2023-24માં 18.26 લાખ દસ્તાવેજો નોંધાયા હતા. મતલબ કે એક વર્ષમાં દસ્તાવેજોની સંખ્યામાં 2.8 ટકાનો વધારો થયો છે.

એપ્રિલ 2023 માં, સરકારે જંત્રી દરો બમણા કર્યા હતા. જેના કારણે 2022-23માં 8,559.66 કરોડ રૂૂપિયાની આવકમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો હતો જે 2023-24માં 13,731.63 કરોડ રૂૂપિયા થઈ ગયો હતો. અધિકૃત રેકોર્ડ એપ્રિલ 2023માં થયેલા જંત્રીના દરમાં વધારા પહેલાં મોટી સંખ્યામાં મિલકતની નોંધણીઓ દર્શાવે છે.

જો કે, ગયા વર્ષે, સરકારે નવેમ્બર 2024માં જંત્રીના સૂચિત નવા દરોનો ડ્રાફ્ટ બહાર પાડતા પહેલા રાજ્યભરમાં હાલના જંત્રી દરોનું પુન:મૂલ્યાંકન કરવાની વિસ્તૃત કવાયત હાથ ધરી હતી. રાજ્યે આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં જાહેર વાંધાઓ અને સૂચનો એકત્રિત કરવાનું પૂર્ણ કર્યું હતું. કેટલાક વિસ્તારોમાં હાલના દરો કરતા બમણાથી બે હજાર ગણા દરોમાં સૂચિત વધારો હોવા છતાં, અંતિમ અમલીકરણ હજુ બાકી છે.

સરકારી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માં સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફીમાંથી આવકમાં વાર્ષિક ધોરણે વૃદ્ધિ નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં જોવા મળેલી વાર્ષિક વૃદ્ધિ જેટલી ઊંચી નથી, તેમ છતાં સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફીમાંથી આવકમાં લગભગ રૂૂ. 1,000 કરોડનો વધારો થયો છે.

એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, સરકારે એપ્રિલ 2023માં જંત્રીના દરો બમણા કર્યા હતા તેના કારણે વર્ષ 2023-24માં સરકારી આવકમાં વધારો નોંધાયો હતો. દરમિયાન, રાજ્ય સરકારે વર્ષ 2025-26 માટે સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફીમાંથી આવકમાં વધારો થવાનો અંદાજ લગાવ્યો છે. આ વર્ષે રાજ્યનું બજેટ રજૂ કરતાં નાણાપ્રધાન કનુ દેસાઈએ જણાવ્યું હતું કે 2025-26માં સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફીમાંથી અંદાજિત આવક 2024-25ની આવકની સરખામણીમાં રૂૂ. 5,094 કરોડ વધવાની ધારણા છે.

સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે, આ અંદાજ મુજબ, રાજ્ય સરકારને સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફીમાંથી તેની આવક ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં રૂૂ. 19,800 કરોડ થવાની અપેક્ષા છે.

રાજ્યના નાણા વિભાગના એક મુખ્ય અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, હાલના જંત્રી દરોના આધારે આ અંદાજો આવ્યા છે. અમે સૂચિત નવા જંત્રી દરો પર વિચાર કર્યો નથી. જો રાજ્ય સરકાર આ નાણાકીય વર્ષમાં જંત્રીના દરોમાં વધારો કરે છે, તો સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફીની આવક અંદાજિત રૂૂ. 19,800 કરોડ કરતાં ઘણી વધારે હશે.
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સરકાર દર વર્ષે તબક્કાવાર 25% દ્વારા જંત્રીના દરમાં વધારો કરવા વિચારી શકે છે. રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરે રાજ્ય સરકારને જંત્રીના દરોમાં અસાધારણ વધારો ન કરવા જણાવ્યું છે.