બોગસ રાજકીય પક્ષોને દાન આપનારને મોટી રાહત, IT નોટિસ ટ્રીબ્યુનલે ફગાવી

ગુજરાત સહિત દેશભરના અનેક વ્યક્તિઓ સામે ઇન્કમટેક્સની કાર્યવાહીને અસર થવાની શકયતા; રાજકીય પક્ષ બોગસ છે તેને લગતા પુરાવા માન્ય ન રહ્યા

આવકવેરા અપીલ ટ્રિબ્યુનલ (ITAT) ની અમદાવાદ બેન્ચે એક દાતાના મૂલ્યાંકનની સમીક્ષા કરવાના આદેશને રદ કર્યો છે જેમણે રજિસ્ટર્ડ અનરિકોગ્નાઇઝ્ડ પોલિટિકલ પાર્ટી (RUPP) ને 15 લાખ રૂૂપિયા આપ્યા હતા. નિષ્ણાતો કહે છે કે આ આદેશથી મોટી સંખ્યામાં કરદાતાઓ પર અસર થવાની શક્યતા છે જેઓ RUPP ને દાન પર કપાતનો દાવો કરવા બદલ વારંવાર ચકાસણીનો સામનો કરી રહ્યા હતા. પુન:મૂલ્યાંકનનો આદેશ આવકવેરા વિભાગ (PCIT) ના મુખ્ય કમિશનર તરફથી આવ્યો હતો.

2020-21 માં કિસાન પાર્ટી ઓફ ઇન્ડિયા નામના RUPP ને પૈસા આપ્યા પછી, દાતાએ આઇ-ટી કાયદાની કલમ 80GGC હેઠળ કપાતનો દાવો કર્યો. આકારણી અધિકારી (અઘ) એ દાનને કલમ સાથે સુસંગત માન્યું. જોકે, PCIT એ સમીક્ષા માટે કાયદાની કલમ 263 નો ઉપયોગ કર્યો. આ કારણસર કે પક્ષની કથિત બોગસ દાન કૌભાંડમાં સંડોવણીને કારણે અઘ દ્વારા કપાતને મંજૂરી આપવામાં આવી ન હતી. માર્ચ 2021 માં હાથ ધરવામાં આવેલી IT વિભાગની સર્ચ કાર્યવાહીમાં કથિત છેતરપિંડીનો ખુલાસો થયો હતો.

દાતાએ PCIT ના આદેશને એપેલેટ ટ્રિબ્યુનલમાં પડકાર્યો હતો, જેમાં જાણવા મળ્યું હતું કે અઘ એ આકારણી કાર્યવાહી દરમિયાન વિગતવાર તપાસ હાથ ધરી હતી. આકારણી અધિકારી (અઘ) એ કાયદાની કલમ 142(1) હેઠળ નોટિસ જારી કરી હતી, જેનો કરદાતાએ ઓડિટેડ એકાઉન્ટ્સ, બેંક સ્ટેટમેન્ટ અને દાન રસીદો સહિતના દસ્તાવેજો સાથે જવાબ આપ્યો હતો. આ દસ્તાવેજોની ચકાસણી કર્યા પછી, અઘ એ કપાતનો દાવો સ્વીકાર્યો.ટ્રિબ્યુનલે અઘ દ્વારા કરવામાં આવેલી તપાસને યોગ્ય અને અર્થપૂર્ણ ગણાવી. તેણે એમ પણ કહ્યું કે PCIT એ શોધમાંથી કોઈ ગુનાહિત સામગ્રી જાહેર કરી નથી જે કરદાતાનો રાજકીય પક્ષની કથિત બોગસ પ્રવૃત્તિઓ સાથે સીધો સંબંધ સ્થાપિત કરે.

ટ્રિબ્યુનલે તેના આદેશમાં જણાવ્યું હતું કે, અમારો વિચારણા મુજબનો અભિપ્રાય છે કે કલમ 263 હેઠળ વિદ્વાન PCIT દ્વારા અધિકારક્ષેત્રની ધારણા કાયદામાં ટકાઉ નથી, કારણ કે આકારણી આદેશને ભૂલભરેલો અથવા મહેસૂલના હિતોને નુકસાનકારક કહી શકાય નહીં. આદેશમાં ઉમેર્યું હતું કે, PCIT ની કાર્યવાહી, વાસ્તવમાં, અઘ ના (આ બાબત પર) તેમના મંતવ્યને બદલવા સમાન છે, જે કલમ 263 ના મર્યાદિત અવકાશમાં માન્ય નથી.

નિષ્ણાતો કહે છે કે આ આદેશ મોટી સંખ્યામાં કરદાતાઓને અસર કરે તેવી શક્યતા છે જેઓ RUPPત ને દાન પર કપાતનો દાવો કરવા બદલ વારંવાર ચકાસણીનો સામનો કરી રહ્યા હતા. ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ સુલભ પાદશાહે જણાવ્યું હતું કે, આ આદેશ કલમ 263 થી સંબંધિત તમામ કેસો પર અસર કરશે, જેના હેઠળ IT વિભાગ RUPPsને દાન સંબંધિત સુધારણા કાર્યવાહી શરૂૂ કરી શકે છે. જે લોકોએ રાજકીય પક્ષોને દાન આપ્યું હતું અને જેમની ચકાસણી પૂર્ણ થઈ ગઈ હતી, પરંતુ જેમની સામે આવકવેરા વિભાગે પુનરાવર્તન કાર્યવાહી શરૂૂ કરી હતી, તેમને આ આદેશનો લાભ મળી શકે છે.