ગુજરાતમાં 7.28 લાખ મકાનો વેચાયા વગરના

13463 પ્રોજેકટમાં કુલ 16.22 લાખ આવાસો બન્યા તેમાંથી 8.24 લાખ જ વેંચાયા

નવા પ્રોજેકટની સંખ્યા પણ ઘટીને 144 થઈ ગઈ, મંદીની અસર દેખાવા લાગી

ગુજરાતમાં કોરોનાકાળ બાદ રિયલ એસ્ટેટ માર્કેટમાં આવેલી તેજીને હવે બ્રેક લાગી હોય તેવું જણાય છે. ગુજરાતમાં જંત્રીના દરો વધવાના ફફડાટ વચ્ચે જુના જંત્રીદરો મુજબ મિલકતોના દસ્તાવેજો નોંધાવવા છેલ્લા બે માસથી ધસારો જોવા મળી રહ્યો છે. આમ છતાં ગુજરાતમાં 7.28 લાખ તૈયાર યુનિટો વેંચાયા વગરના હોવાનું રેરાના ડેટા ઉપરથી જાણી શકાયું છે.વૈશ્ર્વિક મંદીની અસર હવે સૌથી વધુ ધબકતા રિયલ એસ્ટેટ સેકટર ઉપર પણ પડી રહી છે. ગુજરાતમાં ચાલુ નાણાંકીય વર્ષમાં અત્યાર સુધીમાં માત્ર 144 નવા પ્રોજેકટ ‘રેરા’માં નોંધાયા છે જે પાછલા વર્ષ કરતાં ઘણા ઓછા છે.

વર્ષોના સ્થિર વિકાસ પછી, ગુજરાતનું રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર તેનો શ્વાસ પકડી રહ્યું હોય તેવું લાગે છે. વૈશ્વિક આર્થિક ખેંચાણ, જમીનના ભાવમાં વધારો અને જંત્રીના દરમાં સંભવિત ઉછાળા અંગે તાજેતરમાં થયેલી મૂંઝવણને કારણે બજારનો ધબકારા થોડો શાંત થયો છે. આ નાણાકીય વર્ષમાં અત્યાર સુધીમાં રાજ્યભરમાં ફક્ત 144 નવા પ્રોજેક્ટ નોંધાયા છે - જે પાછલા વર્ષોની સરખામણીમાં ઘણો ઘટાડો છે.

ગુજરાત રિયલ એસ્ટેટ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી (ગુજરેરા) ના એક ચોંકાવનારા અહેવાલમાં નજીકથી નજર નાખવામાં આવે તો રેરા કાયદો લાગુ થયા પછી, રાજ્યમાં લગભગ 13,463 રિયલ એસ્ટેટ પ્રોજેક્ટ્સ નોંધાયા છે જેમાં લગભગ 16.22 લાખ આવાસોનો સમાવેશ થાય છે. પરંતુ હવે મંદી ખરેખર દેખાય છે: 16.22 લાખમાંથી ફક્ત 8.94 લાખ એકમો વેચાયા છે. તેથી 7.28 લાખ એકમોનો મોટો હિસ્સો હજુ પણ ખરીદદારોની રાહ જોઈ રહ્યો છે. જેના કારણે ડેવલપરોના આ પ્રોજેક્ટ્સમાં ₹4.23 લાખ કરોડ ફસાયેલા છે.

ગુજરાત RERAના 2023-24 ના વાર્ષિક અહેવાલમાં, વર્તમાન ચેરપર્સન (અને ભૂતપૂર્વ ઈંઅજ અધિકારી) અનિતા કરવાલે સ્વીકાર્યું કે RERA કાયદાએ ક્ષેત્રમાં વધુ વ્યવસ્થા અને વિશ્વાસ લાવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. ખરીદદારો અને વિકાસકર્તાઓ વચ્ચેના વિવાદોમાં ઘટાડો થયો છે, જે કોઈ નાની જીત નથી. પરંતુ આંકડા હજુ પણ આંખો ખોલનારા છે. વેચાયેલા ન હોય તેવા સ્ટોક કેવી રીતે વધે છે તે અહીં છે.

રિપોર્ટમાં વધુમાં જણાવાયું છે કે GujRERA હેઠળ નોંધાયેલા તમામ પ્રોજેક્ટ્સમાંથી 54% પૂર્ણ થઈ ગયા છે. આશ્ચર્યજનક રીતે, અમદાવાદ સૌથી વધુ રજિસ્ટર્ડ પ્રોજેક્ટ્સ સાથે આગળ છે અને તેણે લગભગ ₹1.76 લાખ કરોડનું રોકાણ મેળવ્યું છે. છેલ્લા વર્ષમાં જ, શહેરમાં 1.87 લાખ નવા યુનિટ્સ ઉમેરવામાં આવ્યા છે. રિપોર્ટ પ્રોજેક્ટ્સને પ્રકાર અને મૂલ્ય દ્વારા વર્ગીકૃત કરે છે, જે દર્શાવે છે કે મોટાભાગના પ્રોજેક્ટ્સનું મૂલ્ય ₹25 કરોડથી ઓછું છે.

એક નોંધપાત્ર વલણ છે: ₹100 કરોડ કે તેથી વધુ મૂલ્યના બહુ ઓછા પ્રોજેક્ટ્સ નોંધાયેલા છે. વાણિજ્યિક અને પ્લોટેડ ડેવલપમેન્ટની તુલનામાં રહેણાંક અને મિશ્ર વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સની માંગ વધુ રહે છે.
એક બાહ્ય બાબત સુરત છે. તે એકમાત્ર શહેર છે જ્યાં તાજેતરમાં ₹100 કરોડથી વધુના પ્રોજેક્ટ્સ નોંધપાત્ર સંખ્યામાં સામે આવ્યા છે. અન્યત્ર, અમદાવાદ, વડોદરા, રાજકોટ અને ગાંધીનગરમાં કાર્યવાહી કેન્દ્રિત રહી છે. આમાંથી, અમદાવાદમાં સૌથી વધુ પ્રોજેક્ટ્સ છે 4,224 પરંતુ તેમાં વેચાયેલા ઘરોની સૌથી વધુ સંખ્યા પણ છે: લગભગ 2,49,980 એકમો.