કુવૈતમાં 2 વર્ષમાં 1400 ભારતીયોનાં મોત, 16 હજાર ફરિયાદ

પગારમાં અસમાનતા, ખરાબ વર્તન, એક જ રૂમમાં 15થી 20 મજૂરો રાખવામાં આવે છે છતાય વધુ વળતરની લાલસામાં કુવૈત જાય છે ભારતીયો

મીડલ ઈસ્ટ દેશ કુવૈતમાં 40 ભારતીય મજૂરોના મોતથી બધા ચોંકી ગયા હતા. કુવૈતના મંગફમાં બુધવારે એક બિલ્ડિંગમાં ભીષણ આગ લાગી હતી અને 40 ભારતીય મજૂરો આગની ઝપેટમાં આવી ગયા હતા. મોટાભાગના કામદારો તમિલનાડુ અને કેરળના હતા. ભારત સરકારે આ બાબતને ગંભીરતાથી લીધી છે અને પીડિત પરિવારોને 2 લાખ રૂૂપિયાની આર્થિક સહાયની જાહેરાત કરી છે.

કુવૈતમાં આગની જે ઘટના બની છે તેનાથી દરેકને આશ્ચર્ય થયું છે, પરંતુ એ ન ભૂલવું જોઈએ કે મીડલ ઈસ્ટના દેશોમાં ભારતીય લોકોની હાલત ખૂબ જ ખરાબ છે. ખાસ કરીને મજૂરો, તેઓ પૈસાના લોભથી કુવૈત અને અન્ય દેશોમાં સ્થળાંતર કરે છે, પરંતુ તેઓ ત્યાં વધુ ખરાબ પરિસ્થિતિમાં જીવવા માટે મજબૂર હોવાનું જણાય છે.
એક આંકડા દર્શાવે છે કે છેલ્લા 2 વર્ષમાં એકલા કુવૈતમાં 1400 ભારતીયોના મોત થયા છે. અહીં પણ મોટાભાગના મજૂર વર્ગના લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. કુવૈતમાં ભારતીય દૂતાવાસને પણ 2021 થી 2023 વચ્ચે 16000 ફરિયાદો મળી છે. આ તમામ ફરિયાદો તે ભારતીય મજૂરોની છે જેમણે આરોપ લગાવ્યો છે કે ન તો તેમને સમયસર પગાર મળે છે અને ન તો તેમને યોગ્ય રીતે રહેવા માટે જગ્યા આપવામાં આવે છે અને તેમની સાથે અનેક પ્રકારનું શોષણ પણ કરવામાં આવે છે.

આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં પણ ભારતીય ગૃહમાં વિદેશ મંત્રાલય દ્વારા મહત્વપૂર્ણ માહિતી આપવામાં આવી હતી. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે કુવૈતમાં 2022 અને 2023 ની વચ્ચે 731 પરપ્રાંતિય મજૂરો મૃત્યુ પામ્યા હતા, તેમાં પણ 708 એકલા ભારતીય હતા. જો આપણે થોડા આગળ જઈએ તો 2020 અને 2021માં પણ હજારો ભારતીય મજૂરો કોરોનાને કારણે મૃત્યુ પામ્યા હતા. 2014 અને 2018 ની વચ્ચે આ આંકડો 2932 નોંધાયો હતો.
આ આંકડા પુષ્ટિ કરે છે કે કુવૈતમાં કામદારો માટે પરિસ્થિતિ સારી નથી. ત્યાં લોકો ગરીબ પરિસ્થિતિમાં અને મર્યાદિત સંસાધનો સાથે જીવવા માટે મજબૂર છે. હાલમાં કુવૈતમાં 9 લાખ ભારતીય મજૂરો છે.

આશ્ચર્યની વાત એ છે કે કુવૈતની અર્થવ્યવસ્થા જે હાલમાં પ્રગતિ કરી રહી છે તેમાં ભારતીયોની સૌથી મોટી ભૂમિકા છે.
ત્યાંની ભારતીય વસ્તી કુલ વસ્તીના 21 ટકા છે. આમ છતાં કુવૈતમાં ભારતીય મજૂરો સાથે ખૂબ જ ખરાબ વર્તન કરવામાં આવે છે. ત્યાંના કામદારો તેમની વાર્તાઓમાં કહે છે કે તેમને ન તો સમયસર પગાર આપવામાં આવે છે અને ન તો તેમને રહેવાની યોગ્ય વ્યવસ્થા મળે છે.

એવા આક્ષેપો પણ કરવામાં આવ્યા છે કે કુવૈતના સ્થાનિક લોકો પણ આ મજૂરો સાથે સારો વ્યવહાર કરતા નથી. જે કંપનીઓ આ મજૂરોને ઓછા દરે નોકરી પર રાખે છે તેઓ ક્યારેક તેમના પાસપોર્ટ પણ જપ્ત કરી લે છે.
એક જ રૂૂમમાં 15 થી 20 મજૂરોને રખાયા છે. હાલમાં કુવૈતમાં બંદરની નજીક આવી ઘણી ઇમારતો છે જ્યાં સુરક્ષાની દ્રષ્ટિએ કોઈ સુવિધાઓ નથી. ખતરો સતત મંડરાતો રહે છે, તેમ છતાં ભારતીય મજૂરને નિર્ધારિત કલાકો કરતાં વધુ સમય કામ કરવાની ફરજ પડે છે.

ભારતમાં દૈનિક વેતન મજૂરને જે મળે છે તેના કરતાં વધુ પૈસા ચૂકવવાનો દાવો કરવામાં આવે છે. એક રિપોર્ટ અનુસાર કુવૈતમાં એક ભારતીય મજૂરને દર મહિને 27,000 રૂૂપિયા મળે છે, પરંતુ જો તે અન્ય કોઈ કામ કરે છે, પછી તે ગેસ કટરનું હોય, તે દર મહિને 40,000 રૂપિયાથી 50,000 રૂૂપિયાની કમાણી કરી શકે છે. આ પગારને કારણે દર વર્ષે હજારો મજૂરો ભારત છોડીને કુવૈત જાય છે અને ત્યાં ખરાબ પરિસ્થિતિ વચ્ચે પણ જીવવાનો પ્રયાસ કરે છે.

ભોગ બનેલા ભારતીયોને બે લાખની સહાય, વિદેશમંત્રી દોડી ગયા

કુવૈતના માંગાફ શહેરમાં 6 માળની ઈમારતમાં લાગેલી આગમાં 49 મજૂરોના મોત થયા છે. જ્યારે 50થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા છે. ભારતના વિદેશ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર માર્યા ગયેલા લોકોમાંથી લગભગ 40 ભારતીયો છે. આ ઘટનાને ધ્યાનમાં રાખીને પીએમ મોદીએ દિલ્હીમાં ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠક યોજી હતી. બેઠકમાં એવી જાહેરાત કરવામાં આવી હતી કે મૃત્યુ પામેલા ભારતીયોના પરિવારજનોને પ્રધાનમંત્રી રાહત ફંડમાંથી 2 લાખ રૂૂપિયાનું વળતર આપવામાં આવશે. આ પછી વિદેશ રાજ્ય મંત્રી કીર્તિ વર્ધન સિંહ કુવૈત જવા રવાના થયો છે. તેઓ આગમાં ઘાયલ થયેલા લોકો માટે રાહતની દેખરેખ રાખવામાં અને માર્યા ગયેલા લોકોના મૃતદેહોને ઝડપથી પરત લાવવામાં મદદ કરશે.